Multimiljardair Elon Musk heeft het sociale mediaplatform Twitter definitief overgenomen. Wat worden de regels voor gebruikers? En helpt het als algoritmen openbaar zijn?
 

Een slordig 41 miljard euro moest Elon Musk neertellen voor Twitter. Blijkbaar ziet de techondernemer potentie in het platform, dat in aantallen gebruikers flink achterblijft bij andere sociale media, zoals Facebook, Instagram en TikTok.

De overnamestrijd was intens. Musk zette dit voorjaar een vijandige overname in, maar toen Twitter eenmaal om was, wilde hij weer van de deal af. Mogelijk vanwege dreigende rechtszaken heeft Musk nu toch het volle pond neergeteld voor het platform. 

 

Dossier Elon Musk
Meer lezen over de nieuwe Twitterbaas? Ga dan naar ons speciale dossier over Elon Musk. 


Wat wil Musk met Twitter?

De vraag is wat Musk precies wil met het sociale mediaplatform. Ook al kan iedereen er een account openen, toch is het sociale medium onder gewone burgers lang niet zo populair als bijvoorbeeld Facebook. Maar doordat er veel politici en journalisten op zitten is de maatschappelijke invloed van Twitter onevenredig groot.
 

Vrijheid van meningsuiting

Wat Musk wil met Twitter, moet de toekomst uitwijzen. Eerdere tweets van hem geven wel een indruk. Verreweg de belangrijkste kritiek van Musk op het huidige Twitter is dat de vrijheid van meningsuiting er aan banden is gelegd. Er mag niet zomaar van alles worden geroepen; er is een team van moderatoren dag en nacht aan het werk om tweets te toetsen die mogelijk schadelijk zijn voor anderen, bijvoorbeeld omdat ze oproepen tot geweld.

'The bird is freed', luidde dan ook Musks eerste tweet als Twitterbaas - een verwijzing naar het blauwe vogeltje uit het Twitterlogo. De top van het bedrijf zou hij inmiddels al naar huis hebben gestuurd.  


Trump terug op Twitter?

Verschillende invloedrijke mensen zijn de afgelopen jaren geweerd van Twitter vanwege herhaaldelijke uitspraken die de regels van het medium overtraden. De bekendste is voormalig president van de Verenigde Staten Donald Trump; in Nederland werd het account van PVV-leider Geert Wilders eind april enige tijd geschorst vanwege het ‘overtreden van regels rond haatdragend gedrag’.


Twitter als digitaal dorpsplein

De vraag is of zij nu kunnen terugkeren op het platform. Want Musk wil deze regels zoveel mogelijk opheffen. ‘Vrijheid van meningsuiting is het fundament van een functionerende democratie, en Twitter is het digitale dorpsplein waar wordt gedebatteerd over zaken die van vitaal belang zijn voor de toekomst van de mensheid’, tweette Musk al eens.


Leugens en misinformatie

Digitaal strateeg Ilyaz Nasrullah denkt dat Musk hier de plank volledig misslaat. ‘Ik ben nog nooit op een plein geweest waar iedereen tegelijk door een megafoon staat te raaskallen’, schreef hij dit voorjaar in zijn column in Trouw.

Nasrullah verwijst hier naar de leugens, des- en misinformatie waarmee Twitter regelmatig vol staat. Nog los van de omgangsvormen. ‘Op straat zouden er binnen de kortste keren knokpartijen uitbreken als we ons daar net zo zouden gedragen als op Twitter. Op een plein houden we ons in, maar op Twitter laten we onszelf gaan.’
 

Spambots op Twitter

Dat dit slechts geldt voor een (klein) deel van de twitteraars, doet hier niet aan af; een kleine groep verpest de sfeer en het niveau op Twitter vaak danig. Musk lijkt ook hier ideeën voor te hebben, want hij wil spambots – software die automatisch tweets verstuurt – gaan weren en de identiteit van mensen verifiëren.’
 

Algoritmen openbaren

Verder wil Musk de algoritmen van Twitter openbaar maken, zodat iedereen kan zien of zijn tweets extra onder de aandacht zijn gebracht of juist niet. Gebruikers van Twitter zouden zelfs mogen helpen met het verbeteren van deze algoritmen. Dit zou manipulatie achter de schermen voorkomen.

Nasrullah vindt dit een interessante stap, maar ook getuigen van een naïviteit die hij wel vaker aantreft in de techgemeenschap. ‘Dit lost bijvoorbeeld niets op aan een actie als het online zetten van het privéadres van Sigrid Kaag. Ik denk dat Musk erg slim is als het over technologie gaat, maar dat hij de sociale gevolgen van technologie minder helder heeft.’
 

Mannelijke techneuten uit Silicon Valley

Daar is de Amerikaanse wetenschapper Ethan Zuckerman, die al jarenlang onderzoek doet naar social media, het helemaal mee eens. ‘Elon Musk is vast intelligent, maar hij is naïef over hoe vrijheid van meningsuiting werkt. Je ziet dat wel vaker bij mannelijke techneuten uit Silicon Valley: ze denken dat alleen kennis over techniek ertoe doet; de sociale wetenschappen bestaan voor hen niet.’

‘Er zijn echt bepaalde basisregels en omgangsvormen nodig voor het runnen van een succesvol sociaal netwerk. Als Musk Twitter zo verandert als hij nu zegt, dan is het binnen de kortste keren een soort 4Chan (een sociaal netwerk dat met name wordt gebruikt door mensen met rechtse tot extreemrechtse ideeën, red.). Niet alleen is dat bepaald geen gezonde omgeving, het is ook niet erg populair. Wie een paar keer is uitgescholden, gepest of geïntimideerd, zoekt zijn heil gauw elders.’


Dit is een bijgewerkte versie van een artikel uit mei 2022. 
Openingsfoto: screenshot van Twitter. Foto Depositphotos.com