Overdag de accu opladen met zonnestroom, en in de avond die accu gebruiken om weer stroom aan het elektriciteitsnet te leveren. De Utrechtse wijk Lombok heeft de primeur met een laadpaal die opladen en ontladen van de autobatterij mogelijk maakt.

‘We hebben nu een prachtige buffer om onze zonnestroom op te slaan en terug te leveren als de zon niet schijnt’, zegt een enthousiaste Robin Berg. Hij is oprichter en directeur van Lomboxnet, een bedrijf dat zich eerst toelegde op de levering van internetdiensten, en nu volop bezig is met het aanbieden van zonnestroom en de laadinfrastructuur voor elektrische auto’s. ‘We hadden eerder dit jaar al een laadpaal die bij voorkeur zonnestroom gebruikt om de accu van de elektrische auto te laden, nu zetten we een volgende stap, de autobatterij wordt onderdeel van het elektriciteitsnet. Vandaar de naam Smart Solar Charging.’

De proef in Utrecht is dan ook uniek. Want er wordt al langer over het idee gepraat om de accu van een elektrische auto te gebruiken als opslagbuffer in het netwerk, maar tot nu toe gebeurde dat nergens. De infrastructuur, lees de (ont)laadpaal was er gewoonweg niet, en bij de autofabrikanten bestaat de nodige huiver.

Die (ont)laadpaal is er nu wel, ontwikkeld door de Nederlandse tak van General Electric, met medewerking van netbeheerder Stedin en het elektrotechnische bedrijf Schurink. De paal heeft aansluitingen voor twee auto’s en kan in een stroom van ruim 60 A verwerken. ‘De ontwikkeling van de paal was voor ons een reden om onze activiteiten op dat gebied in de Benelux voort te zetten’, zegt salesmanager Harald Regts. De techniek voor de (ont)laadpaal bestond allemaal wel. ‘De uitdaging was vooral er een goed functionerend ontwerp van maken, en dat in een paal die past in het straatbeeld en ook tegen een stootje kan.’

De elektrische auto heeft er een extra functie bij, namelijk het helpen opvangen van decentraal opgewekte stroom

Autofabrikant Nissan is ook bij de Smart Solar Charging betrokken. ‘Alles wat elektrisch vervoer stimuleert ondersteunen we’, zegt marketingdirecteur Robbert Monteban van de leverancier van de elektrische Nissan Leaf. De afwijzende houding van sommige collega-autofabrikanten om de accu anders te gebruiken dan voor autorijden deelt hij niet. ‘Met de accu gebeurt helemaal niets en we geven de elektrische auto er alleen maar een extra functie bij, namelijk het helpen opvangen van decentraal opgewekte stroom. Dat is toch alleen maar prachtig!’

Foto's Oscar Timmers

De vrees van de bestuurder of zijn accu wel voldoende vol zit om de gewenste autorit te maken, wordt weggenomen door de wijze waarop het systeem is ingericht. ‘De automobilist kan aangeven dat hij op tijdstip zus een rit moet maken van zoveel kilometer en het systeem zorgt ervoor dat de accu voldoende vol zit om die rit ook te kunnen maken’, legt Berg van Lomboxnet uit.  Het regulier opladen van de Nissan duurt met de Lombokpaal een paar uur. Berg: ‘We hebben bewust gevraagd naar een (ont)laadpaal met een hoog vermogen en dus niet alleen maar een gewoon stopcontact op 1,50 m hoog. Want met die hoge vermogens kun je maximaal profiteren van de overcapaciteit die de meeste autobatterijen hebben. En de trend in de autowereld is dat de capaciteit van de auto-accu alleen maar gaat toenemen, tot een bereik van zo’n 300 km, dus restcapaciteit is er genoeg.’

Autofabrikanten Tesla en BMW hebben aangekondigd met een thuisopslagsysteem te komen, maar zolang het mogelijk is stroom aan het net te leveren voor dezelfde prijs als voor het gebruik, biedt die thuisopslag financieel alleen maar nadeel. Hoe zit dat met de Lombokproef? ‘In Lombok hebben we een microgrid, dus daarbinnen levert het opslagsysteem direct voordeel: je doet geen aanspraak op het algemene net.  Daarnaast komen een paar (ont)laadpalen direct op het net van Stedin en daar geldt inderdaad: financieel levert dat de gebruiker geen direct voordeel.’

Degene die zijn auto-accu beschikbaar stelt om het net te stabiliseren moet er een vergoeding voor ontvangen

Maar er is wel een indirect voordeel, namelijk voor de netbeheerder. ‘Deze wijk heeft op dit ogenblik zo’n 100 kW piekvermogen aan zonnestroom en dat gaat verder toenemen. Als een deel van de opgewekte stroom de auto-accu in gaat, hoeven wij het net minder te verzwaren’, zegt assetmanager Henk Fidder van Stedin. ‘De accu’s helpen bovendien om het net te stabiliseren.’

En hij ziet het Smart Solar Charging als een venster naar de toekomst. ‘Zonnestroom gaat toenemen, er komen meer elektrische auto’s, de combinatie van beide geeft ons een nieuwe mogelijkheid om het net stabiel te houden.’

Uiteindelijk zal er een systeem moeten komen dat degene die zijn auto-accu beschikbaar stelt om het net te stabiliseren een vergoeding geeft. ‘Dat is ook waar  we met al onze partners bij de overheid op aandringen’, zegt Berg van Lomboxnet. ‘Zorg dat er een systeem komt dat thuisopslag beloont.’