Stel een bedrijf vraagt in een personeelsadvertentie iemand met de volgende competenties:

•     Innoverend vermogen: een duidelijke visie en onderscheidend werk;
•     Ondernemerschap: initiatief, ambitie en durf;
•     Persoonlijkheid: authenticiteit, inspirerend vermogen en communicatieve vaardigheden;
•     Maatschappelijke impact: sociaal bewustzijn en betrokkenheid bij maatschappelijke thema’s.

Dan kun je als innovatiemanager of projectmanager prima reageren. Misschien als bedrijfskundige ook nog wel.

Wat ik mis in dit rijtje is technologie. Ik mis dat ze iemand zoeken die een diep begrip heeft van technologie en daardoor radicaal nieuwe oplossingen kan bedenken. Ik mis analytisch vermogen, conceptueel denken en technisch vernuft.

Ik mis die competenties in het bovenstaande rijtje, omdat het ­bovenstaande rijtje de criteria zijn voor de selectie van de ­Ingenieur van het Jaar die KIVI elk jaar organiseert.

Natuurlijk, het is fijn als ingenieurs communicatief vaardig zijn, in een team kunnen werken en anderen kunnen inspireren. Maar dat zijn allemaal facilitaire vaardigheden die je bij veel meer mensen vindt dan het vermogen om een technologie een stap verder te brengen.

Communicatieve, inspirerende generalisten zijn de smeerolie, die laten het mechaniek soepeler lopen, maar de technische experts zijn de tandwielen, zonder hen is er geen mechaniek. Om technische doorbraken te realiseren heb je inhoudelijke experts nodig. Mensen die diep genoeg in de materie zitten om er creatief mee om te kunnen gaan. Mensen die, als je team volledig vastloopt, problemen op kunnen lossen, omdat ze écht snappen hoe het werkt.

Communicatieve, inspirerende generalisten zijn de smeerolie, die laten het mechaniek soepeler lopen, maar de technische experts zijn de tandwielen, zonder hen is er geen mechaniek

Laat ik het zo zeggen: welk team zou jij kiezen als je de ontwikkeling zou moeten leiden van een ruimtevaartuig dat naar Mars gaat en waarvan jij straks zelf een van de be­manningsleden zal zijn?

Wordt dat Team 1, bestaande uit een hoofdontwerper van NASA, een werktuigbouwkundige ­gespecialiseerd in draagconstructies, een softwareontwikkelaar die al twintig jaar lang software ontwikkelt voor ­kerncentrales, een sterrenkundige en één heel goeie project­leider.

Of Team 2, bestaande uit vijf innovatieve, initiatief­rijke, authentieke en sociaal bewuste generalisten?

Het lijstje met selectiecriteria voor de Ingenieur van het Jaar is zo generiek dat je het ook zou kunnen gebruiken voor de verkiezing van de managementtrainee van het jaar, in welke sector dan ook. Wat zoeken we voor iemand? Een teamplayer! Communicatief vaardig! Ja, iemand die leiderschap laat zien!

En toen wierp ik een blik op de jury en snapte ik al wat beter waar dit lijstje vandaan komt. Vrijwel allemaal zijn ze werkzaam op hoge, strategische posities. En in dat soort posities zijn de bovengenoemde criteria wél van cruciaal belang.

Daar komt dit ultra-generieke en niet-technische lijstje met competenties vandaan: de jury is op zoek naar zichzelf.

 

Dr.ir. Jasper van Kuijk is universitair docent Gebruiksgerichte Innovatie aan de TU Delft en cabaretier.