Bouw eerste commerciële 3D-geprinte gebouw kan van start gaan
In Teuge, Gelderland, start een dezer dagen de bouw van Europa’s eerste 3D-geprinte bedrijfsgebouw. De opdrachtgevers kregen vorige week namelijk de omgevingsvergunning hiervoor. De Vergaderfabriek wordt een rond gebouw met organische vormen, die zich uitstekend lenen om met een 3D-printer te maken.
Architect Pim van Wylick heeft voor het ontwerp een link gelegd met vliegveld Teuge, dat op een steenworp afstand ligt van De Vergaderfabriek. Het te printen gebouw is geïnspireerd op een turbineblad van een vliegtuigmotor, met talloze schoepen die over elkaar heen lijken te vallen.
‘Het gebouw is hierdoor meer of minder open, afhankelijk van de hoek waaronder je ernaar kijkt’, zegt opdrachtgever Arvid Prigge van De Vergaderfabriek. ‘De gebruikers ervaren dus zowel een open gebouw als voldoende privacy.’
Ter plekke printen
Deze week gaan de bouwers het terrein al bouwrijp maken. ‘We maken plaats voor het gebouw door onder andere hagen te verplaatsen.’ Binnenkort zal er dan een 3D-printinstallatie van het bedrijf CyBe komen te staan die ter plekke de muren van het gebouw print met laagjes beton.
Zo’n 3D-printer van CyBe bestaat grofweg uit een stevige robotarm met daaraan een spuitmond die vloeibaar beton uitspuugt, zoals tandpasta uit de tube komt. De robotarm volgt een bepaalde contour en als hij rond is, gaat hij een stapje hoger. Op die manier ontstaat laagje voor laagje beton een driedimensionaal object, dat alleen nog hoeft te drogen.
Beton
Dat klinkt redelijk gemakkelijk, maar het addertje onder het gras zit bij de eigenschappen van het beton. Dat moet in nog natte vorm stevig genoeg zijn om meerdere laagjes te kunnen dragen. Als het te dun is, zakt het in elkaar onder het gewicht van de laagjes die erop komen te liggen. Tegelijk moet het wel nog vochtig genoeg zijn om de laagjes aan elkaar te laten hechten. CyBe heeft dit als een van de weinige bedrijven onder de knie en doet inmiddels betonprintprojecten over de hele wereld.
Dag of tien
Terug naar Teuge. Prigge van De Vergaderfabriek verwacht dat de bouw snel kan gaan. ‘Als het printen eenmaal is begonnen, kan het in een dag of tien klaar zijn. Maar dan nog alle afwerking... Laten we zeggen dat we hopen dat het gebouw er in december staat.’ 3D-printen in de bouw blijft pionieren; een gebouw van deze schaal en met deze organische vormen is nog nergens 3D-geprint.
Overigens komen niet alle delen van het gebouw uit een printer. ‘Ruiten van glas laten zich natuurlijk lastig printen’, zegt Prigge met een lach. ‘En het dak is van zink, hoewel het wel doorloopt in de vormen van de muren. Leidingen zijn een ander punt; die leggen we zoveel mogelijk in de vloer.’
De Vergaderfabriek verrijst op het terrein van Centre4moods en Hotel de Slaapfabriek, een bed&breakfast. Het team bestaat verder uit adviesbureau Revelating, The Form Foundation, ingenieursbureau Witteveen+Bos, CyBe, Elma Media en Lexence Advocaten.
Meer lezen
Meer lezen over de achtergronden van De Vergaderfabriek in Teuge? Bekijk dan het artikel 'Het 3D-wonder van Teuge' uit De Ingenieur van april 2017 (pdf-bestand). Daarin is trouwens nog het oude ontwerp van het gebouw te zien.
Beeldmateriaal Pim van Wylick
