Dat een gordijn van bellen in kanalen of riviertjes kan helpen om grote stukken plastic te vangen voor ze in zee belanden, was al bekend. Maar de bellen helpen ook om microplastics tegen te houden, blijkt uit nieuw onderzoek aan gezuiverd rioolwater. Alleen de allerkleinste deeltjes worden niet tegengehouden.

Drinkwaterbedrijf PWN, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en onderzoeksinstituut KWR verrichten samen met de startup Great Bubble Barrier onderzoek bij de rioolzuivering van Wervershoof in West-Friesland. Het onderzoek moet achterhalen hoeveel microplastics er nog in het gezuiverde afvalwater zitten en of het bellenscherm helpt om die minuscule plasticdeeltjes van 0,02 tot 0,5 millimeter uit het water te filteren.


Gezuiverd rioolwater

Het bellenscherm van de Great Bubble Barrier bestaat uit een buis met gaatjes, die schuin op de bodem van de waterloop wordt gelegd. Door de buis wordt lucht geperst, zodat er een gordijn van luchtbelletjes in het water ontstaat. Plasticdeeltjes stromen met de belletjes naar de oever, waar ze makkelijk kunnen worden opgevangen, al is nog onduidelijk hoe dat opvissen van de plasticdeeltjes precies in zijn werk zal gaan.  

Het onderzoek loopt nog, maar vrijdag maakten de onderzoekspartners de eerste resultaten bekend. Ook in het gezuiverde water werden bij het bellenscherm microplastics aangetroffen. Dat bevestigt dat de rioolwaterzuivering niet alle microplastics afvangt, maar ook dat het bellenscherm werkt. De onderzoekers richtten in de afwatering van de rioolzuivering van PWN in Wervershoof drie meetpunten in: één voor het scherm, één bij het scherm en één erna. Vervolgens vergeleken ze de verschillende waarden.

 

De onderzoeksopstelling in Wervershoof: Eerst wordt gemeten hoeveel microplastics er in het gezuiverde afvalwater zitten (1). Vervolgens wordt de concentratie microplastics vlak voor het bellenscherm gemeten (2), waarna achter het scherm (3) opnieuw wordt gemeten: daar zou de concentratie microplastics het laagst moeten zijn. Illustratie: Great Bubble Barrier


Ondergrens

Eerder testten de partijen het bellengordijn al in de IJssel. Daar bleek dat het scherm helpt tegen groot plastic : 86 % van het testplastic kon bij het scherm worden opgevangen.

'Bij microplastics is het effect minder groot', zegt adviseur chemie Eelco Pieke van Het Waterlaboratorium, een van de betrokken onderzoekers. 'Daaruit kunnen we afleiden dat er een ondergrens is: sommige plasticdeeltjes zullen te klein zijn en niet door dit gordijn kunnen worden opgevangen. Waar die grens precies ligt, moet nader onderzoek uitwijzen. 

Daarnaast moet het onderzoek een uniforme methode opleveren voor het meten van microplastics in water. Tot nu toe is daar geen standaard voor. 

Het bellenscherm in Wervershoof. 


Autobanden en textiel

Microplastics zijn onder meer afkomstig van autobanden en textiel, maar worden ook in cosmetica verwerkt. Ze komen eenvoudig in het milieu terecht en belanden uiteindelijk in zee. Naar de schadelijke effecten van microplastics op het zeeleven, en via consumptie op de volksgezondheid, wordt nader onderzoek gedaan. 

Het water dat in Wervershoof is gezuiverd, wordt geloosd op een kanaal naar het IJsselmeer. Niet ver van de plek waar het water het meer inloopt, is de inlaat waar PWN het kraanwater van 700.000 mensen in Noord-Holland wint. De proef in Wervershoof duurt nog tot november. 

 
Foto's: PWN