Een kunstmatig intelligent algoritme bepaalt op basis van een pasfoto met 81 % betrouwbaarheid dat de persoon op de foto homoseksueel is. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek. Een knap staaltje technologie, maar dit roept wel allerhande vragen op.

Het onderzoek van Stanford University in de Verenigde Staten is gebaseerd op een database met 35.326 pasfoto’s, die de onderzoekers van een datingwebsite haalden, zo meldt The Guardian. Vervolgens analyseerden ze de tekst waar de foto bij stond en bepaalden zo of de betreffende persoon homo of hetero was.

Hierna schreven ze een algoritme voor een neuraal netwerk dat de foto’s analyseert en het gezicht van iemand in objectieve getallen vastlegt. Dat lerende algoritme neemt zowel de permanente eigenschappen van een gezicht mee (zoals neuslengte en afmetingen van de kaak) als tijdelijke eigenschappen, zoals haardracht.
 

Geaardheid goed raden

De prestaties van het algoritme zijn indrukwekkend. Bij foto’s van mannen raadt het in 81 % van de gevallen goed of die persoon homo of hetero is. Bij vrouwen gaat het maar ietsje minder goed: 74 %. De kwaliteit van de voorspelling gaat omhoog als het algoritme vijf foto’s van dezelfde persoon krijgt. Dan raadt het de geaardheid goed in 91 % van de gevallen bij mannen en met 83 % bij vrouwen.

De computer raadt al een stuk beter dan mensen dat kunnen. Wanneer proefpersonen een reeks foto's kregen voorgeschoteld, hadden ze het maar in 61 % van de gevallen goed bij foto's van mannen en 54 % bij foto’s van vrouwen.
 

Gezichtskenmerken

Uit het onderzoek blijkt dat bepaalde gezichtskenmerken bij homomannen afwijken van hetero’s. Zij hebben vaker een smallere kaak, een langere neus en een hoger voorhoofd dan hetero’s. Lesbische vrouwen hebben juist gemiddeld een grotere kaak en een kleiner voorhoofd dan heterovrouwen. Deze waarnemingen zijn overigens niet nieuw en hangen samen met de biologische oorsprong van je geaardheid (bijvoorbeeld door blootstelling aan bepaalde hormonen in de baarmoeder).
 

Biseksueel of transgender

Er is best wat aan te merken bij dit onderzoek. Zo hebben ze alleen foto’s van blanke mensen gebruikt. Ook schreven ze hun algoritme alleen op de seksuele geaardheden homo en hetero, terwijl er nog wel meer varianten bestaan, zoals biseksueel of transgender.
 

Bezwaren

De vraag is verder wat we eigenlijk met dit onderzoek moeten? Een nuttig gebruik van deze techniek is moeilijk voorstelbaar, maar er zijn genoeg mogelijkheden te bedenken voor wie er kwaad mee zou willen. Wat te denken van het chanteren van iemand die in de kast zit en daar wil blijven. Of van overheden die homo’s onderdrukken en dergelijke beeldherkenning gaan inzetten om de bevolking eens door te lichten op seksuele voorkeur. Dat is onwenselijk en gevaarlijk. Nog los van het punt dat het algoritme nog verre van 100 % betrouwbaar is.
 

Privacyverlies

Maar ook in westerse landen, waar homoseksualiteit vaak volledig is geaccepteerd, heeft dit soort beeldherkenning zijn nadelen; het levert op zijn minst een verlies aan privacy op, signaleren de onderzoekers zelf. Immers, een foto van iemands gezicht geeft met een behoorlijke betrouwbaarheid diens seksuele geaardheid weg. En hoewel je in heel wat landen gerust homo mag zijn, moeten mensen wel zelf kunnen bepalen of ze daar open over willen zijn of niet.
 

Goede toepassingen

Het gebruik van geautomatiseerde beeldherkenning heeft natuurlijk ook talloze goede toepassingen. Lees bijvoorbeeld:


Voor wie meer wil lezen over het nieuwe onderzoek, hier staat het artikel van de Stanford-onderzoekers.


Beeldmateriaal Stanford University