Drukke ziekenhuizen beschikken over tientallen ­chirurgische boor- en zaagmachines, omdat ze na iedere operatie moeten worden gesteriliseerd. ­Chirurgen in ontwikkelingslanden gebruiken echter veelal gewone boor- en zaagmachines, die niet steriel zijn en makkelijk ziektes kunnen overdragen. Arbutus Medical biedt een oplossing: afdekhoezen die na de operatie afzonderlijk zijn te steriliseren.

Het idee ontstond tijdens een studentenproject aan de University of British Columbia waar Elise Huisman, medeoprichter van de sociale onderneming Arbutus Medical, ­leiding aan gaf. ‘Ik vond het een heel inspirerend project’, zegt ze. ‘Met een paar anderen zijn we er in onze vrije tijd mee verder gegaan. De eerste ­ruwe prototypes naaiden we thuis in elkaar, maar de ortho­pedische chirurgen in Oeganda waar we mee ­samenwerkten waren daar al heel erg blij mee.’
 

Gesteriliseerd

Uit de prototypes ontstonden de DrillCover en de ­SawCover. Deze hoezen bestaan uit drie lagen ­ge­lamineerd materiaal. De middelste laag is een membraan van polytetrafluoretheen (PTFE) dat vloei­stoffen en ziekteverwekkers tegenhoudt. De binnen- en buitenlaag, die zijn gemaakt van geweven polyester, moeten het membraan beschermen.

De chirurg plaatst de schroef- of boormachine in de hoes en rolt deze aan de onderkant op, om hem vervolgens dicht te maken. Aan de buitenzijde brengt hij of zij een koppelstuk aan voor de mechanische overbrenging van de boor- of zaagbeweging.
 


Na gebruik wordt de hoes onder stoomdruk geste­riliseerd, terwijl de boor- of zaagmachine direct ­beschikbaar is voor de volgende operatie. De ­hoezen zijn tot 75 keer herbruikbaar.
 

Snel wisselen

De DrillCover bestaat in verschillende uitvoeringen voor zowel chirurgische als standaard boormachines. Daarnaast introduceerde Arbutus Medical ­onlangs de DrillCover PRO, die wordt geleverd met een daarvoor ontwikkelde goedkope, draadloze elektrische boormachine. Deze heeft een speciale kop waar verschillende adapters in passen voor het snel wisselen van chirurgisch gereedschap.

De DrillCover PRO, die ruim 2100 euro kost, heeft alle functionaliteiten van een chirurgische boor, waar een prijskaartje van circa 25.000 euro aan hangt. De ­SawCover is niet los te koop, maar wordt ­geleverd met een goedkope, draadloze elektrische zaagmachine met meerdere opzetstukken.
 

Veilig behandelen

De producten van Arbutus Medical worden al ­gebruikt door 74 ziekenhuizen in 28 landen en hebben daardoor een positieve impact gehad op ruim 41.000 patiënten. En die invloed kan nog veel groter worden. ‘Nog altijd hebben wereldwijd 2 miljard mensen geen toegang tot chirurgie en 5 miljard mensen geen toegang tot veilige chirurgie’, zegt Huisman. ‘Wij willen alle chirurgen ter wereld die onder de meest uitdagende omstandigheden werken de mogelijkheden bieden om hun patiënten veilig te behandelen.’
 

Tekst: Paul Schilperoord