Een speciaal operatiekussen leverde het Elisabeth-Tweesteden-Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg onlangs een wereldprimeur op. Voor het eerst werd tijdens een operatie een opblaasbaar operatiekussen ingezet om de patiënt te keren van rug- naar buikligging.
Vergeleken met handmatig keren is deze eenvoudige techniek veiliger, hygiënischer, makkelijker, ergonomisch verantwoorder en sneller. De innovatie werd bedacht door dr. Paul Depauw, neurochirurg in het ETZ, en ontwikkeld door zijn medische start-up Ergotrics.
Rugklachten
In Nederland vinden jaarlijks circa 75.000 operaties in buikligging plaats. Je kunt een patiënt echter niet meteen in buikligging op de operatietafel leggen, aangezien een volledige narcose in rugligging moet worden toegediend.
Depauw werd elke dag geconfronteerd met hoe moeilijk het is om patiënten goed te positioneren voor een rugoperatie. ‘Terwijl dat heel belangrijk is om bloedingen en complicaties te vermijden’, vertelt de neurochirurg. ‘Het omkeren vergt bovendien tijd en veel kracht van verpleegkundigen. Rugklachten komen bij medewerkers op de OK dan ook vaker voor dan gemiddeld. Dat is echt een groot probleem.’
Ophopend bloed
Depauw liet zich inspireren door de perslucht die in operatiekamers chirurgisch gereedschap aandrijft. Hij bedacht een opblaasbare mat waar verpleegkundigen de patiënt met zijn rug op leggen. Op de voorzijde van het lichaam kleven ze vervolgens een borst- en een bekkenkussen vast. Met de in de operatiekamer aanwezige perslucht van 3 tot 6 bar wordt eerst de mat onder de rug opgeblazen. Daardoor kantelt het lichaam zijwaarts en kunnen de verpleegkundigen de patiënt eenvoudig op zijn buik leggen.
Als het lichaam in de juiste buikhouding ligt, worden de borst- en bekkenkussens opgeblazen om de patiënt in de voor de operatie ideale positie te leggen. De verwachting is dat dit zorgt voor minder veneuze stuwing, waardoor zich minder bloed ophoopt in de aderen en minder bloedverlies optreedt tijdens de operatie. Onderzocht wordt of ideale positionering inderdaad minder complicaties en voor de chirurg een duidelijker beeld van het operatiegebied oplevert.
Paperclip
Het idee van Depauw, dat hij zelf omschrijft als ‘de paperclip van de rugchirurgie’, is inmiddels tijdens vijf operaties succesvol toegepast. Nu volgen tests in de academische ziekenhuizen in Leiden en het Vlaamse Leuven.
Ook buiten Nederland en België is er al belangstelling, want in Europa en de Verenigde Staten samen worden jaarlijks bijna 4 miljoen operaties in buikligging uitgevoerd. Daarnaast onderzoekt Ergotrics of de techniek ook is toe te passen in andere situaties, zoals de thuiszorg.
Tekst: Paul Schilperoord
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.