In de Amsterdamse Watergraafsmeer versterkt men een dijk met behulp van een trekstang met anker. Het is een innovatieve, duurzame oplossing die nauwelijks overlast veroorzaakt en bovenal veilig is. Een wereldprimeur, zegt het waterschap.

Read this article in English

Over een lengte van een kilometer wordt om de anderhalve meter een trekstang van basaltvezel het binnentalud van de Ringdijk in geboord. Aan het einde van die stang zit een klapanker. Op het moment dat het anker de juiste diepte heeft bereikt, wordt de trekstang onder mechanische spanning gezet en klapt het anker uit – als een scheepsanker, maar dan achttien meter diep onder de grond.

Zo zit de dijk verankerd aan de ondergrond. Vlak onder het dijkoppervlakte zit de trekstang vast aan een kopplaat. Zwelt of slinkt de dijk – wat gebeurt al naar gelang de waterstand - dan werken de krachten niet in op het kwetsbare binnentalud, maar worden ze via de stang en het anker opgevangen door de veel sterkere dijkkern.

Deze week is begonnen met de eerste boringen en de eerste ankers zitten inmiddels op hun plaats. Een proefproject wil Rijkswaterstaat het niet meer noemen - daarvoor is het systeem al te vaak getest -, maar pas na een eerste evaluatie begin komend jaar zal worden vastgesteld of de dijkstabilisator  ook elders toepasbaar is. 


Tien jaar oud principe

De dijkstabilisator is het geesteskind van ontwerper en ondernemer Jos Karsten van het familiebedrijf JLD Contracting in Edam. Hij bedacht het principe al tien jaar geleden voor veen- en kleidijken. ‘Ik had er het volste vertrouwen in dat het werkte. Maar het verschil tussen vertrouwen hebben en vertrouwen krijgen is groot.’

Bij tests op een proefdijk in Purmerend bleek de met Karstens stabilisatoren versterkte dijk het aanzienlijk langer vol te houden onder druk dan traditioneel verstevigde dijken. De dijk behield zelfs zijn vorm toen hij uiteindelijk toch bezweek.
 


Sensoren in de dijk

De voordelen van de stabilisator zijn legio volgens Karsten. Het systeem is relatief voordelig, de aanleg is eenvoudig en veroorzaakt geen overlast voor de omwonenden. Daanraast verandert het aangezicht van de dijk niet: er hoeft nog geen boom te worden gekapt. Dankzij het gebruik van kunststoffen gaat het systeem bovendien honderd jaar mee, stelt Karsten. Bijkomend voordeel is dat er op de kopplaat sensoren zijn aangebracht. Die geven voortdurend door welke krachten er op het dijklichaam inwerken en waarschuwen als er maatregelen nodig zijn. 

De komende tien jaar gaat Rijkswaterstaat samen met de waterschappen verspreid over het hele land dijken verstevigen. Elfhonderd kilometer dijk en 256 sluizen en gemalen worden klaargemaakt voor de gevolgen van klimaatverandering. Daarvoor is een bedrag van 7,4 miljard euro beschikbaar.