Bij bierbrouwerij De Koningshoeven in Berkel-Enschot (bekend van het bier La Trappe) is deze week een bijzondere waterzuivering van start gegaan. Afvalwater van het brouwproces wordt gezuiverd door micro-organismen op de wortels van planten in een kas.

De zogeheten Biomakerij is het eerste project in Nederland van het Hongaarse bedrijf Biopolus, waar de methode werd bedacht. In plaats van het afvalwater van het bierbrouwen in het riool te lozen, blijft het nu op het terrein van de monniken. Het water wordt ter plekke gereinigd, zodat het beschikbaar komt om planten mee te besproeien of lokaal een lage grondwaterstand mee te helpen oplossen.

De Biomakerij is helemaal in lijn met de duurzame aspiraties van de monniken die bij Tilburg de verschillende varianten van het trappistenbier La Trappe brouwen. ‘Zij bidden dagelijks voor de schepping en vinden ook dat ze de aarde goed moeten achterlaten. Dat betekent dus hun afvalstromen verkleinen en zoveel mogelijk zelfvoorzienend zijn’, vertelt Doy Schellekens van M.J. Oomen riool- en betontechniek (onderdeel van KWS), dat de Biomakerij bouwde.



Nagemaakte wortels

Hoe werkt de waterzuivering? Het afvalwater van de brouwerij wordt eerst van de eventuele vaste componenten ontdaan door filtering. Vervolgens stroomt het naar de plantenkas, waar alles draait om de wortels van 150 grote planten. Daarop zitten namelijk de bacteriën en schimmels die de micro-organismen in het water zodanig omzetten dat ze verderop eenvoudig uit het water te halen zijn. Verder halen ze nutriënten – stikstof en fosfaten – eruit.

Tussen de echte plantenwortels zit ook een netwerk van nagemaakte wortels, om het werkzame oppervlak te vergroten. ‘Je geeft de natuur eigenlijk een extra werkomgeving waar soorten zich kunnen ontwikkelen’, aldus Schellekens.

De capaciteit van de Biomakerij-waterzuivering is klein als je het vergelijkt met een conventionele rioolwaterzuiveringsinstallatie: 320 m3/dag (320.000 liter water). 'Maar als je het bekijkt in vervuilingseenheden, dan hebben we het over de vuilvracht van ongeveer 1700 huishoudens', zegt Schellekens.
 

Flesjes spoelen

Bijzonder is de locatie van de innovatieve afvalwaterzuivering. ‘Het is natuurlijk niet gewoon dat je vlak naast een monumentaal pand, waar geregeld bezoekers eten en drinken, water zuivert’, zegt Schellekens. Zou je dat met een conventionele installatie doen, dan zou dat behoorlijk stinken. ‘Daar ga je niet graag naast zitten, geloof me.’ De Biomakerij is echter geurloos.



Het gezuiverde water is nu nog niet geschikt voor consumptie, maar mag wel zo de natuur in; het voldoet aan de eisen van Waterschap De Dommel, partner in het project. Op termijn willen de monniken het water gaan gebruiken om flesjes te spoelen. Dat draagt dan bij aan het verkleinen van de watervoetafdruk van de bierproductie: voor 1 liter bier is nu nog 7 liter water nodig.
 

Groene toren

Hoewel de Biomakerij afgelopen maandag officieel werd geopend (en gezegend door de abt), draait hij niet meteen op volle kracht. ‘Komende weken gaan we alles testen en dan stoppen we begin november de biomassa erin. Dan duurt het nog een tijdje voor alles in balans is; dat gaat langzaam, want het is een ecosysteem.’

M.J. Oomen riool- en betontechniek werkt alweer aan een volgend project. Op Strijp-S in Eindhoven moet een groene toren verrijzen (zie de impressie rechts) om het afvalwater van het tot woonwijk omgetoverde voormalige Philipsterrein te zuiveren. ‘Hier komt de focus meer te liggen op het terugwinnen van nuttige stoffen uit dat vieze water.’

Hier een impressie van de Biomakerij:
 


Beeldmateriaal: M.J. Oomen riool- en betontechniek