De rioolwaterzuiveringsinstallatie Horstermeer, in Noord-Holland is een testinstallatie rijker. De pilot van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht moet aantonen of het mogelijk is rioolwater uit de zuiveringsinstallatie nog verder te ontdoen van medicijnresten en voedingsstoffen. 

De huidige zuiveringsmethoden werken niet goed voor medicijnresten. Daardoor neemt de concentratie van geneesmiddelen toe in het oppervlaktewater, waar het gezuiverde water wordt geloosd. Daarnaast kunnen de huidige installaties niet genoeg nutriënten verwijderen. Prettig voor de algen in het oppervlaktewater, maar lastig voor de andere waterplanten en vissen om te overleven.

De nieuwe pilotinstallatie van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht moet hier dankzij het nieuwe O3-STEP filter verandering in brengen. Door twee verschillende technieken te combineren moet de installatie uiteindelijk zowel de medicijnresten als de voedingsstoffen verwijderen uit het rioolwater. Als alles volgens plan loopt is de proefinstallatie eind deze week klaar. Het onderzoek gaat ongeveer vijftien maanden duren.

 

Laatste stap

Waternet voert het onderzoek uit namens Waterschap Amstel, Gooi en Vecht samen met ingenieursbureau Witteveen+bos, watertechnologiebedrijf Nijhuis Industries, het bedrijf Cabot en de Technische Universiteit Delft. Het onderzoek maakt deel uit van het Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit afvalwater van STOWA, kenniscentrum van de regionale waterbeheerders, en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W).  

Landelijk lopen er vanuit dit programma meerdere onderzoeken naar alternatieve technieken die nog niet op grote schaal zijn toegepast (lees ook: 'Proef met verwijderen medicijnen uit afvalwater'). Uiteindelijk moeten al deze onderzoeken bijdragen aan schoner oppervlaktewater.

Deze pilot is de laatste stap richting een opgeschaalde opstelling met het O3-STEP filter. 'Deze installatie kan ongeveer vier kubieke meter per uur zuiveren', zegt Manon Bechger, een van de onderzoekers van het waterbeheerder Waternet. 'Op volle kracht moet die straks rond de 1550 kubieke meter per uur aan kunnen.'

 

Combinatie

Om het rioolwater verder te zuiveren combineert de installatie twee technieken: in een ozonreactor worden de lange organische verbindingen van de medicijnresten opgebroken in kleine stukjes en in de daaropvolgende actiefkool-filtratie worden deze resten en de nutriënten uit het water verwijderd.

'Deze twee technieken zijn al bekend', zegt Bechger. 'Nieuw aan deze installatie is dat ons onderzoeksteam gaat bekijken hoe een combinatie van deze twee technieken de kwaliteit van het water het meest verbetert.'

 

Levensduur verlengen

Het actiefkool-filter bestaat uit kleine korrels van actief kool, waarop bacteriën groeien. 'Beide dragen bij aan het verwijderen van de vervuiling', zegt Bechger. 'De bacteriën breken de opgeknipte medicijnresten en nutriënten af en wat er overblijft bindt aan het actieve kool.'

Na een half jaar zitten de actieve koolkorrels echter vol met resten en is de zuiverende werking weg. Door het water vooraf te zuiveren in de ozonreactor willen de onderzoekers de levensduur van het actiefkool-filter verlengen.

 

Contacttijd

De grote vraagstukken die centraal staan in dit onderzoek zijn hoeveel ozon nodig is om het water uit de waterzuiveringsinstallatie te behandelen voor de volgende stap en hoelang deze behandeling moet duren. Daarnaast kijken de onderzoekers naar de optimale contacttijd van het water in het filter. Het filter is ongeveer twee meter diep en door op verschillende hoogten de waterkwaliteit te meten kunnen de onderzoekers tot de beste doorlooptijd komen.

Begin volgend jaar, op 4 januari, start de eerste test met de pilot. 'Het ultieme doel is om de twee technieken zo op elkaar af te stemmen dat het filter een jaar meegaat', zegt Bechger. 'Daarom duurt deze pilot ook ruim een jaar.' Als de pilot goed verloopt, is deze technieken ook bij andere rioolwaterzuiveringsinstallaties in Nederland toe te passen.

 

Beeld: Waternet