Het is zo slecht gesteld met de taalvaardigheid van techniekstudenten, dat het niveau van de opleiding in gevaar komt. Het vak Nederlands zou daarom verplicht onderdeel van de opleiding moeten uitmaken, zegt taaldocent Francisca Wagenmakers van Saxion.

Dit voorjaar luidden bijna tweehonderd hoogleraren, schrijvers en andere prominenten de noodklok. Het is ‘code rood’ voor de Nederlandse taalvaardigheid op universiteiten en hogescholen, nu er steeds vaker wordt gekozen voor Engels als voertaal, zo luidde de boodschap. Alleen wanneer er ‘op korte termijn een zinnige balans’ wordt gevonden tussen het gebruik van Nederlands en Engels in colleges en lessen, kan ‘de teloorgang van het Nederlands in het hoger onderwijs’ een halt worden toegeroepen.

Francisca Wagenmakers, docent Nederlands bij de technische opleidingen van hogeschool Saxion in Enschede, maakt zich al langer zorgen over de vaak erbarmelijke taalvaardigheid van de gemiddelde hedendaagse techniekstudent, waar ook andere hogescholen mee worstelen.


Nauwkeurig formuleren is belangrijk

Het komt voor dat een afstudeerscriptie op het gebied van bijvoorbeeld werktuigbouwkunde, elektrotechniek of mechatronica niet kan worden beoordeeld omdat die in onbegrijpelijk Nederlands is opgeschreven. De vakdocent kan er dan onmogelijk uit opmaken wat de student precies heeft gedaan. Wagenmakers begeleidt deze studenten zodat ze een leesbare tekst kunnen schrijven. ‘Liever zouden we ze laten slagen met een betere taalvaardigheid, maar dan moet er op alle onderwijsniveaus meer aan Nederlandse taal worden gedaan.’

Wagenmakers hoort het ook van haar collega-docenten van wiskunde en de technische vakken. ‘En dan heb ik het niet eens over het schrijven van een goed gestructureerd verslag of rapport. Het gaat al mis in de basis. Veel studenten denken dat ze teksten snappen, maar bij doorvragen blijkt dat het ze niet lukt om er informatie uit te halen.’

Juist voor technici is nauwkeurig formuleren belangrijk, stelt de taaldocent. ‘Grote bedrijven benadrukken dat ook telkens weer: in de wereld van de techniek moet je héél precies kunnen lezen, luisteren, schrijven en spreken. Als je dat niet doet, vallen de vliegtuigen uit de lucht.’
 

Taaltoets

Een landelijke werkgroep van taaldocenten bedenkt strategieën om de taalvaardigheid te verbeteren, maar het probleem is vooralsnog hardnekkig. ‘Uit onderzoek blijkt telkens weer dat goed kunnen lezen en schrijven cruciaal is voor het succesvol volgen van een opleiding’, zegt Wagenmakers. ‘Maar in werkelijkheid is het er droevig mee gesteld. Het vocabulaire is zeer gering en de taalvaardigheid ook.’

Studenten die aan de hogeschool aan een technische opleiding beginnen, moeten een taaltoets afleggen. Drie kwart haalt het noodzakelijke niveau niet. Laat staan dat het taalgebruik een jaar later al van academisch instapniveau is, wat in theorie de eis is. De gevolgen zijn groot. ‘Sommige studenten zijn te taalzwak om de opleiding goed te volgen’, zegt Wagenmakers. ‘De ergste gevallen stromen in de regel af, maar ook in teksten van de gemiddelde student struikel je over de kromme zinnen – en die haalt het einde van zijn studie wél.’


MEER LEZEN OVER DE TAALVAARDIGHEID VAN TECHNIEKSTUDENTEN?

Lees het complete interview met ir. Francisca Wagenmakers in het septembernummer van De Ingenieur. Koop de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25 %! - een digitaal jaarabonnement van twaalf nummers voor € 69,-.

Openingsbeeld: RoyalHaskoningDHV

Foto: Depositphoto.com

’