Strengere uitstootnorm auto’s bracht geen innovatie

Om aan de strengere Euro6-norm voor de uitstoot van NO_x te voldoen, hebben autofabrikanten hun bestaande emissiereinigingssysteem zo ver opgerekt, dat ze die na de test direct op een lager pitje moesten zetten om motorschade te voorkomen, zo concludeert de Rijksdienst voor het Wegverkeer.

De strengere Euro6-norm, ingevoerd in september 2014, bepaalde dat de uitstoot van schadelijke NO_x terug moest van 0,18 naar 0,08 g/km. De meeste autofabrikanten hebben die strengere uitstootnorm niet aangegrepen om hun emissiesysteem te innoveren. ‘Fabrikanten hebben destijds zo min mogelijk aanpassingen aan hun motoren gedaan’, schrijft de Rijksdienst voor het Wegverkeer RDW in een net verschenen onderzoek naar mogelijk gesjoemel met de goedkeuringstest.

Maximaal oprekken

De autofabrikanten konden met de oude techniek de testnormen nog net halen door het bestaande reinigingssysteem maximaal op te rekken. Voor het motorsysteem is dat niet optimaal, want het leidt tot vervuiling en mogelijk schade aan de motor. Nu hadden de autofabrikanten in de regelgeving bedongen dat ze het reinigingssysteem op een lager pitje mogen zetten wanneer de motor schade op kan lopen. En daar wordt dus dankbaar gebruik van gemaakt, blijkt nu: in de praktijk is de uitstoot vele malen hoger dan de testnormen voorschrijven.

De RDW, de instantie die in Nederland de typegoedkeuringen uitvoert, constateert dit alles naar aanleiding van uitgebreid onderzoek naar zestien autotypen die bij een eerder onderzoek verdacht gedrag vertoonden (lees: ‘Meer automerken verdacht van sjoemelsoftware’). Toen bleek dat bij de zestien autotypen de emissies sterk afhankelijk waren van de testtemperatuur, het al dan niet beginnen met een koude start, de snelheid (motorbelasting), de afgelegde afstand en de tijdsduur van de test.

Terugvoer van uitlaatgas

Bij het tegengaan van NOx-emissies speelt het terugvoeren van de uitlaatgassen (Exhaust Gas Recirculation) een cruciale rol. Het komt er op neer dat een deel van de uitlaatgassen terug de cilinders in gaat. Dat helpt de verbrandingstemperatuur te verlagen en leidt zo tot minder vorming van NO_x. De methode heeft als nadeel dat zich, met name bij een lage buitentemperatuur, roetdeeltjes en onverbrande koolwaterstoffen afzetten in het terugvoersysteem en de turbo, wat uiteindelijk kan leiden tot motorschade. De regelgeving biedt de mogelijkheid om onder bepaalde omstandigheden als buitentemperatuur en motorbelasting het terugvoersysteem stapsgewijs af te bouwen, wat dus leidt tot een hogere uitstoot van NO_x.

Technisch kan er veel

Van die opening in de regelgeving blijken autofabrikanten op verschillende manieren gebruik te maken. Zo schakelt Volvo zijn uitlaatgasreductie pas uit rond het vriespunt, terwijl Opel het systeem al volledig uitschakelt bij 18 °C. Technisch gezien zijn er dus voldoende mogelijkheden om het reductiesysteem over een breed temperatuurgebied te gebruiken, maar niet alle autofabrikanten maken daar gebruik van. ‘Er zijn bij de ontwikkeling van motoren keuzes gemaakt door fabrikanten op het gebied van materiaal en motorbescherming die een groot effect hebben op de uitstoot in de praktijk’, meldt het RDW-rapport.

Bij het vervolgonderzoek kwamen de meeste autofabrikanten met een voor de RDW aanvaardbare verklaring over het terugschakelen van het reinigingssysteem. Belangrijk daarbij is dat de RDW alleen mag toetsen aan de bestaande voorschriften en geen wettelijke middelen in handen heeft om fabrikanten te manen zich in de praktijk aan de emissievoorschriften te houden.

Jeep en Suzuki in beklaagdenbank

Bij twee autotypen kreeg de RDW geen bevredigende verklaring, en die zijn nu in het beklaagdenbankje gezet. Bij de Jeep Grand Cherokee van Fiat Chrysler Automobiles bleek de uitstoot van NO_x vele malen hoger wanneer de test met een opgewarmde motor werd uitgevoerd dan met een koude motor. De autofabrikant kon dit niet voldoende motiveren. Het bedrijf komt nog wel met een software-update die de RDW zal beoordelen.

De Suzuki Vitara voldoet tijdens de test aan de uitstootnormen, tot het moment dat de test langer duurt dan gebruikelijk. Dat wijst volgens de RDW op een tijdsafhankelijke besturing van het emissiesysteem. Suzuki heeft vervolgens een update gemaakt waarbij dit gesjoemel zich niet meer voordoet.

De tabel hieronder vat nog eens samen hoe de reiniging van de uitlaatgassen voor de zestien autotypen reageert op duur van de test (tijd), afgelegde afstand, motorbelasting (snelheid), testtemperatuur en al dan niet koude start. De twee autotypen die de RDW geen aanvaardbare verklaring hebben gegeven kregen een gele kaart.