We hebben nieuwe manieren nodig om vervuilde grond weer schoon te krijgen.

Het beste van 2022
Aan het einde van het jaar blikt De Ingenieur traditiegetrouw vast vooruit op het volgende jaar. Welke technologieën breken door? Welke technische oplossingen gaan het verschil maken voor onze samenleving? Wij hebben er elf voor u uitgelicht in het speciale dossier Het beste van 2022.

Bouwprojecten die stilliggen vanwege met PFAS ­vervuilde grond? Soilwash biedt een oplossing.

Het is een hoofdpijndossier voor de bouwsector: PFAS, ofwel poly- en perfluor­alkylstoffen. Dit zijn synthetische (door mensen gemaakte) fluorkoolstofverbindingen die gebruikt worden in producten als antiaanbakpannen en brandwerende kleding.

Omdat de stoffen schadelijk zijn voor de gezondheid, kwam de overheid in 2019 met strenge normen voor het verplaatsen van grond die PFAS bevat. Hierdoor kwamen bouwprojecten stil te liggen en gingen miljoenen euro’s aan omzet verloren.

Inmiddels zijn de normen weer iets verruimd, maar het probleem is daarmee niet opgelost. Ingenieursbureau TAUW en aannemersbedrijf De Vries & van de Wiel broedden daarom al een tijdje op een manier om PFAS uit de bodem te verwijderen. In 2020 waren ze er uit, en deden ze de eerste praktijkproeven met de Soilwash-techniek.


Natte extractie

‘Je kunt het inderdaad vergelijken met het doen van de was’, vertelt Jeroen Gmelig Meyling, projectleider bij TAUW. ‘Eerst sorteren we de grond, dus scheiden we het grind en de kiezels van het slib en het zand, daarna halen we de PFAS er uit met de standaard natte extractie­methode.’ 

Die natte extractiemethode komt neer op het uitspoelen van de grond, soms meerdere malen. PFAS is goed oplosbaar in water, dus als de grond met water wordt gemengd, neemt dat een groot deel van de PFAS op. ‘Het water zuiveren we vervolgens’, zegt Gmelig Meyling, ‘dat is de grootste uitdaging.’


Actieve koolstof

Additieven in het water zorgen daarbij dat de PFAS zich aan actieve koolstof bindt. Het gezuiverde water wordt hergebruikt in het gesloten systeem, er wordt niets geloosd op het oppervlakte­water. Uiteindelijk wordt de PFAS door sterke verhitting vernietigd.

Gedurende de afgelopen anderhalf jaar is de Soilwash-techniek diverse malen in de praktijk toegepast. Het werkt zowel bij licht vervuilde grond als bij ‘hotspots’ zoals industrie­gebieden of plekken waar een brand is geblust, zeggen de ontwikkelaars. Dat de techniek werkte in het laboratorium was al vijf jaar eerder bekend. 


Pauzestand

Wat een grootschalige uitrol tot nu toe in de weg staat, is het gebrek aan duidelijkheid vanuit de politiek, zegt Gmelig Meyling. ‘De grond reinigen is goedkoper dan een bouwproject stilleggen of de grond als chemisch afval afvoeren, maar kost per ton nog altijd enkele tientallen euro’s.

Zolang de kans bestaat dat de normen weer worden verruimd, zullen niet urgente projecten dus nog even in de pauzestand blijven staan.’ Maar de vraag groeit, en de techniek is makkelijk op te schalen. Gmelig Meyling: ‘En uiteindelijk is reinigen natuurlijk de enige duurzame manier om met PFAS-vervuiling om te gaan.’ 

 

Openingsbeeld: Tauw