Een nieuwe brug van vlasvezels in Almere is niet alleen duurzaam, maar ook slim. Met bijna honderd sensoren speelt de brug een fundamentele rol in onderzoek naar duurzaam bouwen.

In Almere is onder leiding van de TU Eindhoven een duurzame voetgangersbrug gemaakt die met behulp van slimme technologie inzicht moet geven in groene bouwmethoden. De brug is stevig en licht. Hij kan gemakkelijk 275 mensen tegelijk dragen. Het hoofdmateriaal van de brug is geen hightech product, maar vlas, een welkom alternatief voor materialen met een hoge CO2-uitstoot.

 

Oud materiaal herontdekt

Vlas is een gewas dat van oudsher wordt gekweekt om de sterke vezels. Door de geschiedenis heen werden deze vezels gebruikt om bijvoorbeeld touwen, textiel en zakken van te maken. De laatste jaren staat het materiaal weer in de belangstelling voor (brug)bouw. Zo werd in 2016 de eerste vlasbrug aangelegd op het campusterrein van de TU Eindhoven en sinds 2019 ligt er ook een exemplaar voor fietsers in het Friese Ritsumazijl.

Bij het maken van deze duurzame bruggen wikkelt men  een weefsel van vlasvezels om blokken van (een eveneens biologische) piepschuimvariant. Hiermee bouwt men dan een brugdekdat eveneens in vezelmatten gewikkeld wordt. Tenslotte worden de matten doorweekt in hars. Dat maakt ze  stevig en hard.

Van ingepakte schuimblokken wordt een brugdek gebouwd. Beeld: Smart Circular Bridge

 

Doorontwikkelen en rendabel maken

‘De brug die we in 2016 als proef gemaakt hebben, kun je zien als de voorloper van dit project.’, vertelt Rijk Blok, projectleider bij beide projecten. Het concept is niet nieuw, maar achter de schermen is er een grootschalig Europees project opgestart dat Smart Circular Bridge heet. Het doel van dit project is om de vlasbrugbouw, die nu nog in de kinderschoenen staat, systematisch te onderzoeken en door te ontwikkelen tot een marktgericht product.

Het praktijkonderzoek naar de brug heeft verschillende doelen, legt Blok uit. Zo kan men er laboratoriumonderzoek mee verifiëren enmodellen mee bijwerken. Ook kan de vlasbrug op gebieden als levensduur en constructieveiligheid vergeleken worden met conventionele bruggen. Ondertussen wordt binnen het project de beste manier om een vlasbrug te recyclen en het bouwproces circulair te maken onderzocht.

Elementen in het ontwerp van de brug. Infographic: Smart Circular Bridge

 

Slimme brug

Om praktijkonderzoek mogelijk te maken bevat de brug bijna honderd sensoren die bijhouden hoe de brug reageert op dagelijks gebruik. Deze sensoren meten bijvoorbeeld de spanning op de vezels of lichte trillingen in de constructie door een windvlaag. Met behulp van kunstmatige intelligentie worden uit deze data conclusies getrokken.

Ook voeden deze gegevens het managementsysteem waarmee de brug geleverd wordt. Blok: ‘Daarmee willen we bereiken dat we continu een inschatting kunnen maken van hoe lang de brug nog meegaat.’ Daarom is de nieuwe brug dus niet alleen circulair zoals zijn voorgangers, maar wordt hij ook aangeprezen als slim.

 

Opvolgers

Binnen de komende twee jaar worden er binnen het Smart Circular Bridge-project ook nog twee vlasbruggen gebouwd in Bergen op Zoom en het Duitse Ulm. Het doel is om deze nog duurzamer en kostenefficiënter te maken, door bijvoorbeeld meer biologische hars te gebruiken en minder sensoren. Uiteindelijk is de hoop dat vlas en andere biologische materialen de bouw kunnen vergroenen.

De brug in Almere wordt op 22 april tijdens de Floriade geopend. De meetresultaten van de sensoren zijn vanaf die dag online te volgen. (Voorlopig is alleen een willekeurige demo te zien.)

 

 

Openingsbeeld: Smart Circular Bridge