Britse onderzoekers stelden met een nieuwe imaging-techniek schade vast aan de longen van negen ‘Long COVID’-patiënten. Met standaardtechnieken was niets te zien aan de longen, terwijl ze toch klachten hadden.

Maanden nadat ze uit het ziekenhuis zijn ontslagen hebben sommige COVID-19-patiënten nog steeds problemen met hun longen. Ze klagen over vermoeidheid en kortademigheid, en krijgen het label ‘Long COVID’, maar met routineonderzoek zoals CT-scans en MRI-scans vinden de artsen geen afwijkingen. De patiënten krijgen te horen dat hun longen normaal zijn.
 

Schade aan longblaasjes

Onderzoekers van de University of Sheffield en de University of Oxford (Verenigd Koninkrijk) besloten een nieuwe beeldvormende techniek in te zetten om nog eens naar de longen van deze mensen met klachten te kijken. Uit de beelden bleek toch schade aan de longblaasjes, waardoor zuurstof niet goed in het bloed terecht komt. Dit soort schade is niet zichtbaar met de gebruikelijke standaardtechnieken.

De studie is nog in het beginstadium. Tot nu toe werden negen patiënten gescand. De onderzoekers publiceerden hun eerste bevindingen in december en vorige week verscheen de bevestiging van hun resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Radiology.
 

MRI met xenon

De techniek is een variant op MRI (magnetic resonance imaging) die gebruik maakt van het gas xenon, voluit hyperpolarized 129Xe MRI genoemd. De techniek zelf is niet nieuw, maar de toepassing in klinische studies wel. De Britten claimen dat dit de eerste klinische diagnostische scans ter wereld zijn met de technologie.
 

Xenon gedraagt zich net als zuurstof

Bij hyperpolarized 129Xe MRI wordt de overdracht van gas in de longen door middel van beeldvorming gemeten. Met normale MRI-scans is zuurstof in de longen niet te zien. Xenon, dat zich in de longen net als zuurstof gedraagt, kun je wél zichtbaar maken door middel van een MRI-scan.
 

Laserlicht

Om dit te kunnen, moet je het edelgas in een speciale toestand te brengen die hyperpolarisatie heet. Daarvoor is het isotoop (een van de vormen) van het edelgas xenon nodig die aangeduid wordt met 129Xe. Hypergepolariseerd 129Xe maak je vervolgens door het te beschijnen met circulair gepolariseerd laserlicht.
 

Zuurstofopname

De patiënt ademt een klein beetje van dit onschadelijke en inerte gas in en daarna maken de onderzoekers een MRI-scan. Daarop is te zien waar het xenon – net als zuurstof zou doen – doordringt in de longen en of het wordt opgenomen in het bloed. Uit de beelden maken de onderzoekers op dat zuurstof onder andere niet goed door de longblaasjes werd overgedragen naar het bloed van COVID-19-patiënten.

‘De 129Xe MRI-techniek identificeert die delen van de long waar de fysiologie van de zuurstofopname wordt aangetast door langdurige effecten van COVID-19, ook al zien de longen er vaak normaal uit op CT-scans’, zegt Jim Wild, hoofd van de afdeling Imaging aan de University of Sheffield, in het persbericht.



Op zoek naar therapie

De volgende stap is het onderzoeken van COVID-19-patiënten die niet in het ziekenhuis hebben gelegen maar wel long-covidklinieken bezochten met klachten. Hoofdonderzoeker Fergus Gleeson van de afdeling Radiology aan de University of Oxford zegt in het persbericht: ‘We hebben nu pas de eerste resultaten binnen en we begrijpen nog niet precies hoe de longschade ontstaat. Maar het is een belangrijke eerste stap op weg naar het vinden van effectievere therapie.’
 

Tekst: Bastienne Wentzel
Openingsbeeld: de nieuwe techniek maakt het mogelijk om te zien hoe zuurstof doordringt in de longen, of hoe dit mechanisme juist gehinderd wordt door de gevolgen van COVID-19. Hier de scans gemaakt van een 60-jarige patiënt die kampt met langetermijneffecten van COVID-19. A) CT-scan van zijn longen; B) 129Xe MRI-scan aan de beademing ; D) 129Xe MRI-scan van een gezonde controlepersoon. Beeldmateriaal: Grist et al., Radiology, 2021.