Een nieuwe 'printer' voor hologrammen produceert driedimensionale lichtobjecten die helderder en kleurrijker zijn dan ooit te voren. Bovendien werkt de techniek sneller dan bestaande hologramprinters. Breekt hiermee het hologram door?

Al 15 jaar werkt de Franse kunstenaar en ingenieur Yves Gentet aan een nieuwe generatie hologrammen. Driedimensionale, geprinte 'lichtbeelden' gemaakt met lasers bestaan al een lange tijd, maar zijn nooit echt doorgebroken als kunstobjecten in musea of woonkamers. Dat komt mede doordat ze onpraktisch en duur zijn. Een hologram maken duurt een eeuwigheid en de lasers die nodig zijn om de lichtschakeringen te 'printen' zijn peperduur. Thuis een hologram maken kan ook (zie de link), maar het vereist veel tijd en het resultaat laat te wensen over. 

Je maakt een hologram in principe op dezelfde manier als een foto. Maar in plaats van licht worden er lasers gebruikt, en het camerafilmpje is in dit geval speciaal holografisch glas. Als een hologram driedimensionaal en kleurrijk moet worden zijn meerdere lasers nodig, die allemaal op elkaar afgestemd worden. Dat maakt een hologram maken snel ingewikkeld. 

De binnenkant van de printer.


Snelle lasers

Gentet zegt voor beide problemen een oplossing te hebben. Hij gebruikt betaalbare, commercieel verkrijgbare lasers en zet die in een huls die bestand is tegen zelfs de kleinste trilling. Hierdoor kunnen de lasers op hoge snelheid hun pulsen afschieten zonder dat het hologram verstoord raakt. Omdat de lasers sneller pulseren duurt het 'printen' van een lichtbeeld van 30 bij 40 cm slechts 11 uur in plaats van het dubbele bij andere hologrammakers.

Maar de goedkopere lasers hebben een probleem: ze zijn normaal gesproken niet krachtig genoeg om snel een hologrambeeld te maken. Hoe zwakker de laser, hoe langer je een object bloot moet stellen aan lasers om een resultaat te krijgen op fotopapier. Om dat op te lossen, ontwikkelden Gentet en collega's een speciaal soort papier dat extreem gevoelig is voor licht. Zo heeft elke zwakke laserpuls impact op het gevoelige fotopapier en wordt langzaam een hologram gevormd. Gentet beschrijft zijn innovaties in een artikel in het tijdschrift Applied Optics.

Hologram van een clown.

 

Mooie plaatjes

De beelden hebben een kijkcirkel van 120 graden, een derde van een volledige cirkel. Als kijker kun je dus deels om een hologram heen lopen en het van verschillende hoeken bekijken, met een flink grotere kijkhoek dan 'gewone' hologrammen. De hologrammen zijn nu vooral aardig voor visuele toepassingen: museumstukken of foto's krijgen kleurrijke diepte met deze techniek. Maar Gentet noemt ook medische toepassingen, zoals hologrammen van lichaamsdelen, organen of vaaksystemen. Dan moet de resolutie van de beelden én de 3D-software (nodig om een lichaamsdeel minutieus in kaart te brengen) nog wel moeten verbeteren.

Beeld: Yves Gentet