Een nieuw model ijzersmelter, ontwikkeld door Tata Steel, stoot maar half zoveel CO2 uit door bij het smeltproces gebruik te maken van biomassa en schroot. Het is een van de innovaties van het staalbedrijf, dat deze maand zijn 100-jarige bestaan viert.

Dat zijn de nieuwe bevindingen nadat het pilotproject in IJmuiden een tijdje heeft gedraaid. De smelter is een soort grote fles waar bovenin een cycloon van hete gassen ronddraait. Door ijzerpoeder en kolenpoeder in die cycloon te brengen, reageren de deeltjes met elkaar, waarbij ijzer ontstaat. Door de hitte smelt dit ijzer, waarna het naar beneden valt.
 

Pure zuurstof

Dat is een veel efficiënter proces dan wat er in een hoogoven gebeurt. Daarvoor moeten kool- en ijzerpoeder namelijk eerst tot brokken worden gebakken, voordat die klaar zijn om de smelter in te gaan. Dat vereist aparte fabrieken en kost dus veel geld.
 

 

Bij de cycloonsmelter gaat alles echter in één proces, wat kosten bespaart. Nadeel is dat er pure zuurstof in de oven geïnjecteerd moet worden om het proces aan de gang te houden. Het maken van die zuurstof kost geld. Als dat wordt meegenomen, kost de reactor zo'n 20 procent minder dan het hele hoogovenproces.
 

Schroot

Het proces bespaart naast kosten ook CO2, doordat je de voorbereiding van materialen overslaat. Daarmee zou er 15 procent minder CO2 uit zo'n cycloonoven kunnen komen.

Nu heeft Tata echter ontdekt dat je een deel van de warmte die nodig is voor het proces uit biomassa kunt halen. En een deel van de grondstof kan uit schroot komen. Met die combinatie is een besparing van 50 procent gehaald in de proefreactor. 'En dit is niet eens de grens', vertelt Johan van Boggelen, techniekmanager van de proefreactor. 'Er is geen enkele reden om niet nog verder te gaan met biomassa en schroot.'
 

Wachten op politiek

Een ander voordeel van de reactor: hij stoot 95 procent puur CO2 uit. Dat maakt het benutten of opslaan van het broeikasgas aanzienlijk eenvoudiger.

Op dit moment wacht Tata op de politiek alvorens CO2 te gaan opslaan of gebruiken; zelf wil het bedrijf vermoedelijk niet opdraaien voor de kosten. Ook voor opschaling van de reactor wacht Tata Steel nog af. 'De reactor moet het zo dertig tot veertig jaar volhouden, dus we willen zeker weten dat dit project ook qua overheidsbeleid toekomstbestendig is. Pas als we daar zekerheid over hebben, kunnen we echt bekijken of het proces op grote schaal net zo goed werkt.'


Honderd jaar hoogovens in Nederland

Tata Steel IJmuiden viert deze maand zijn honderdjarige bestaan. Ondanks staalcrises, fusies en weer ontbonden fusies en uiteindelijk overname door Tata Steel, is het bedrijf in IJmuiden altijd blijven innoveren.

De nieuwe manier van ijzer maken met de cycloonoven is daarvan een voorbeeld. En zo zijn er meer. Zo werkt het bedrijf aan modellen die op atomair niveau alle bewerkingen van het staal in beeld brengen. En om te garanderen dat het staal, waar minder dan een milimeter dunne batterijhulsjes uit worden getrokken, zo goed is dat er geen gaatjes ontstaan, is er een systeem ontwikkeld dat al het gewalste staal minutieus controleert.
 

Meer lezen over de innovaties van de honderjarige hoogovens?

Wil je het volledige verhaal over de innovaties bij de honderdjarige hoogovens in IJmuiden uit het septembernummer van De Ingenieur lezen? Koop dan de digitale versie voor € 7,50, of neem - met een flinke korting van 25 % - een digitaal jaarabonnement van 12 nummers voor € 69,-.