Bijna dertig jaar na de kernramp bij Tsjernobyl is de nieuwe overkoepeling gereed die de reactor moet beschermen en afsluiten. Het Nederlandse bedrijf Mammoet helpt het Franse consortium Novarka met het plaatsen van de koepel.

De overkoepeling komt over het gehele Tsjernobyl-complex, dat bestaat uit het oorspronkelijke gebouw waarin de ontplofte reactor staat, en een betonnen sarcofaag die kort na de ramp ter bescherming werd geplaatst. Dit omhulsel zou het ongeveer twintig jaar volhouden, wat betekent dat het hoog toe is aan vervanging.

De New Safe Confinement, zoals de overkoepeling heet, is 108 m hoog, 162 m lang en heeft een overspanning van 257 m. De koepel bestaat uit twee delen, die zijn gemaakt op een bouwplaats zo’n 300 m van de reactor. Daar is de grond afgegraven en van beton voorzien om een stralingsvrije zone te creëren. De twee helften zijn inmiddels gereed en zijn door Mammoet naast elkaar gesleept. Ze liggen op dit moment ongeveer 5 dm van elkaar af. Die laatste decimeters overbruggen is het lastigste deel van de klus; dat moet precies gebeuren om zeker te weten dat de koepel goed afsluit. Eind dit jaar zal dat gebeurd zijn en zitten de twee koepelhelften aan elkaar vast.

Omgekeerde iglo

Vervolgens moet de koepel naar de reactor worden gebracht. Om die 300 m te overbruggen heeft Mammoet een sleepsysteem ontworpen, waarbij karretjes de koepel optillen en met behulp van cilinders naar de reactor rollen. Dat zal ergens aan het eind van 2016 of begin van 2017 gebeuren.

Mammoet heeft ook de kranen geleverd die hielpen bij de constructie van de koepelhelften. Door telkens een stuk op te tillen kon het volgende deel worden gemonteerd. Zo groeide het bouwwerk totdat het groot genoeg was. ‘Ongeveer als een omgekeerde iglo’, legt Erik Kroes van Mammoet uit. ‘Die bouw je van buiten laag voor laag op tot de top; hier begonnen we met de top en bouwden we de volgende lagen eronder.’

De overkoepeling moet ongeveer honderd jaar meegaan. Het idee is dat ergens in die honderd jaar de reactor wordt gesloopt. Vandaar dat er in het omhulsel een kraan en andere apparatuur zit om het geheel af te breken. Het is belangrijk dat dat in een afgesloten omgeving gebeurt, omdat de opwaaiende stofdeeltjes vaak nog radioactief zijn en daarmee gevaarlijk. Door het puin hermetisch af te sluiten van de buitenwereld vormt de sloop geen risico.

Image credit: Mammoet