’s Werelds eerste selectieve aspergeoogstmachine is half april geïntroduceerd door een Nederlandse start-up. De volautomatische oogstrobot spoort asperges ondergronds op.

Aspergetelers hebben het niet gemakkelijk. Seizoenarbeiders moeten ze met een vergrootglas zoeken en de huidige aspergeoogstmachines zijn eerder een last dan een zegen. De met camera’s uitgeruste robotstekers zijn traag, missen geregeld oogstrijpe asperges en verslikken zich soms in glinsterende kiezelsteentjes.

De volautomatische oogstrobot van startup Cerescon, half april gepresenteerd in het Brabantse Heeze, moet de malaise doorbreken. De machine zou de eerste ter wereld zijn die snel en haarscherp het spreekwoordelijke kaf van het koren scheidt. En dat doet hij niet door ouderwets asperges te detecteren waarvan de kop uit het zand steekt. De machine spoort ze ondergronds op door lange ‘sensorvingers’ als een soort kammen door het zand te trekken. De vingers pikken alleen objecten op die binnen het ‘veeggebied’ vallen én goed stroom geleiden, zoals vochtrijke asperges. Kiezelstenen en onvolgroeide exemplaren die ónder de kammen liggen, worden zo met rust gelaten.


Robotknippers

De ondergrondse detectie is ook effectiever dan bovengrondse. ‘Je moet asperges steken als ze nog in de grond zitten. Dat voorkomt verkleuringen’, vertelt ir. Ad Vermeer, CTO van Cerescon.

In de grond kijken scheelt bovendien dagelijkse inspecties; asperges die nog in de grond zitten, kunnen immers een dag later plots wel de kop opsteken. ‘Eén oogstronde vervangt 60 tot 75 handstekers die drie dagen achter elkaar terug moeten komen. Daarnaast is er minder schade als gevolg van het per ongeluk kapot steken van volgroeide, maar onzichtbare asperges.’

De oogstmachine bestaat uit een tractor met daarachter drie cabines die elk een zandbed met asperges voor hun rekening nemen. De kammende sensoren onder de cabines geven de coördinaten van de asperges door aan robotknippers, die iets verderop heen en weer bewegen. De knippers, een soort hulzen met een schaar, schieten vervolgens de grond in, omhullen de asperge en knippen hem af. Tijdens deze operatie staan de robotknippers stil ten opzichte van de asperges doordat ze tegen de rijrichting in bewegen. Daarna gaan ze omhoog, lossen ze de asperges op een transportbandje en keren ze terug naar hun beginpositie.


Onder spanning

De gaten die de knippers in het zandbed achterlaten, worden ondertussen gevuld, legt Vermeer uit. ‘De hulzen schudden de aarde die ze meenemen los. Een schraper veegt de aarde weer in de gaten, waarna een roller de grond stevig aandrukt. En dat is belangrijk , want als de dichtheid van het zandbed te veel varieert, kunnen de asperges kromgroeien.’ De rollers herstellen ook de aantasting van het zandbed door de kammende ‘sensorvingers’. Die detecteren de asperges op een vernuftige manier. De stalen staafjes, die zo’n 10 cm in de grond kunnen prikken, hebben bij de tip een goed geleidende sensor. Die pikt een elektrische stroom op als de omringende grond onder spanning wordt gezet. Deze stroom is doorgaans nauwelijks meetbaar, maar neemt sterk toe als de tip vlak bij een goed geleidende asperge komt. Het staafje klapt daarop snel horizontaal om de asperge niet te beschadigen.


Reflecties

Een enkele sensormeting levert overigens alleen de afstand op tussen de tip en de asperge. Om ook de richting vast te leggen, moeten andere staafjes bijspringen. Een radarsysteem zou daarom economischer zijn: de reflecties geven informatie over afstand én richting. ‘De komende tijd gaan we deze toepassing onderzoeken’, vertelt Vermeer. ‘Met radar scan je bovendien álle asperges in de bodem. Een teler weet dan op voorhand wat de oogst gaat opleveren. Daarnaast neemt het ‘steekverlies’ nog verder af: je weet precies waar alles zit.’ De oogstmachine is de afgelopen tijd getest bij diverse telers, die hebben aangegeven het apparaat te willen aanschaffen. Cerescon start verder binnenkort een driejarig onderzoek in samenwerking met Wageningen University & Research om de prestaties van de machine te meten. Hierbij wordt een vergelijking gemaakt met handmatige oogst. De aspergerobot komt in 2018 op de markt en gaat tussen de 500 000 en 600 000 euro kosten.(Jeroen Akkermans)