De voorgenomen langstudeerdersboete straft niet alleen de (techniek)studenten, maar zal ook grote negatieve invloed hebben op de maatschappij als geheel, waarschuwt KIVI-president Jacolien Eijer-de Jong in een brief aan minister Eppo Bruins van Onderwijs. 
 

Met deze brief spreekt KIVI, het Koninklijk ­Instituut Van Ingenieurs, zijn zorgen uit over het plan van de regeringspartijen om het college­geld voor langstudeerders te verhogen. Deze ‘langstudeerboete’ zal direct effect hebben op het technisch onderwijs en het nu al te grote tekort aan hoogopgeleide technici in Nederland. 
 

Wat is de langstudeerboete?
Vorige maand verstuurde Jacolien Eijer-de Jong deze brief in haar hoedanigheid als president van ingenieursvereniging KIVI aan de nieuwe minister van onderwijs Eppo Bruins. De ‘langstudeerboete’ betreft het plan van de regering om studenten die meer dan een jaar vertraging oplopen met hun studie, bovenop het normale collegegeld drieduizend euro extra te laten betalen. De maatregel, die een besparing van 282 miljoen euro moet opleveren, zou ingaan in het studie­jaar 2026-2027.


Ingenieurs (hbo/wo) spelen een belangrijke rol bij het oplossen van de grote maatschappelijke vraagstukken, zoals de energietransitie, klimaatadaptatie en digitalisering. Het opleiden van ingenieurs is cruciaal voor het welzijn, de welvaart en de weerbaarheid van Nederland.

De vraag naar technici is onverminderd groot. Om aan deze vraag te blijven voldoen, moeten jongeren gemotiveerd blijven om te kiezen voor een technische opleiding. Zodat we voldoende technische kennis in huis hebben en niet afhankelijk worden van buitenlandse knowhow. 

Wij verwachten dat een langstudeerboete een negatieve invloed zal hebben op de keuze van jongeren om een bèta-opleiding te gaan volgen. Maar ook op het daadwerkelijk afronden van zo’n opleiding. Dit omdat een technische ­studie in het wetenschappelijk onderwijs sowieso een jaar langer duurt.

Uit recent onderzoek is gebleken dat de prestatiedruk en studiestress bij studenten hoog zijn. Een langstudeerboete zal de druk op studenten verhogen en kan voor veel studenten de druppel zijn om te stoppen met hun studie. 

Ook verwachten we dat het voor jongeren uit gezinnen met lage inkomens en eerstegeneratiestudenten lastiger wordt om te studeren en dat zij minder snel voor een bèta-opleiding zullen kiezen. 

Een technische opleiding kan meer tijd in beslag nemen en daardoor meer geld kosten. Dit maakt dat de keuze voor techniek voor deze jongeren minder makkelijk te maken is. Met als gevolg: negatieve impact op de toekomst van veel jongeren in Nederland, kansenongelijkheid en een nog groter tekort aan technici in de toekomst.

Wij snappen dat de overheid moet bezuinigen en hierbij ook kijkt naar het hoger onderwijs. Ook is het goed om studenten te motiveren om de vaart in hun studie te houden. Als beroepsvereniging van ingenieurs willen we u vragen uw plannen voor wat betreft de langstudeer­boete te heroverwegen. ­Tevens denken we graag mee over een alternatieve aanpak. Want deze maatregel straft niet alleen de studenten, maar zal ook grote negatieve invloed hebben op de maatschappij als geheel.


Tekst: Jacolien Eijer-de JonG, president KIVI