Tweederde van alle mensen heeft na het zien van een 3D-film wel eens last van hoofdpijn of irritatie aan de ogen. Een Russisch onderzoeksteam ging op zoek naar oorzaken.

Voor het bekijken van een 3D-film is een speciale bril nodig, die in sommige scènes een gevoel van diepte simuleert. Soms komt dit doordat de film op een speciale manier is gefilmd, met twee camera's, soms wordt het 3D-effect later in de film gestopt. De afgelopen jaren zijn 3D-films in bijna alle bioscopen te zien, maar niet iedereen is er even blij mee. Een Frans onderzoek naar het comfort van 3D-kijken, uit 2011, toonde aan dat tweederde van de filmkijkers in meer of mindere mate last had van het 3D-beeld.

De kijkers hebben regelmatig last van hoofdpijn, duizeligheid of een gevoel van desoriëntatie bij het zien van een 3D-film. Waar dat precies aan ligt was tot nu toe niet helemaal duidelijk.

De Rus Dmitry Vatolin, van de Lomonosov Moscow State University, deed er acht jaar lang onderzoek naar. Allereerst maakte hij een onderscheid in oorzaken: slechte afspeelapparatuur en fouten in de film. De eerste categorie bestaat bijvoorbeeld uit goedkope 3d-projectors en -brillen, en heeft een redelijk duidelijke oorzaak en oplossing.


Omgewisseld beeld

De tweede categorie was voor Vatolin het meest interessant. Hij wilde uitzoeken wat voor scènes in films problemen opleveren en waarom. In totaal bekeek hij 105 3D-bluray-films, en ontdekte wel 10.000 verdachte scènes. De grootste fout was het omwisselen van de linker- en rechterbeelden in een scène. Zo'n fout is voor ons brein moeilijk recht te breien, waardoor er snel hoofdpijn op kan treden. In 21 % van de gekeken films kwam zoiets voor. Vooral horrorfilms, die een lager budget hebben, maar wel vaak spectaculair willen overkomen met 3D, bevatten zulke fout-gefilmde scènes. Er waren echter ook genoeg kleinere foutjes, waarbij de twee beelden bijvoorbeeld net niet gelijkop liepen. Ook in grote films als Avatar of The Chronicles of Narnia ontdekten de Russische onderzoekers dit soort problemen.

Het resultaat van Vatolins achtjarige onderzoek is een analyse-programma dat een film scant en mogelijke problemen aanwijst. Vatolin denkt dat de gevonden fouten in de toekomst minder voorkomen. Zijn onderzoek begon immers in 2008, toen de techniek nog in de kinderschoenen stond. Inmiddels is de situatie al verbeterd, hoewel een volledig foutenvrije 3D-filmselectie volgens de Rus nog wel een paar jaar op zich zal laten wachten.

Lead image credit: NASA Goddard Space Flight Center