Wereldwijd overlijden per jaar tweeduizend jonge kinderen door het inslikken van een knoopcelbatterij. Onderzoekers in Delft en Groningen hebben iets bedacht waardoor zo’n batterijtje niet meer dodelijk is bij inslikken.

 

Iedereen weet dat je batterijen niet moet inslikken, maar de allerkleinsten stoppen als het zo uitkomt alles in hun mond. Batterijen die in huis rondslingeren vormen dus een risico. Vooral de knoopcelbatterijen zijn gevaarlijk, omdat die met hun diameter van twee centimeter bij een peuter in de keel of slokdarm kunnen blijven steken en daar ernstige schade kunnen aanrichten. Dit zijn veelgebruikte batterijen, ze zitten onder meer in afstandsbedieningen en in goedkope fietslampjes.

Daarom hebben onderzoekers aan de TU Delft samen met artsen en onderzoekers aan de Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG een oplossing bedacht. Ze ontwikkelden een mechanisme dat voorkomt dat het batterijtje zich volledig kan ontladen in het lichaam van het kind. Voor hun idee hebben ze patent aangevraagd en de hoop is dat batterijfabrikanten hun oplossing op termijn in knoopcelbatterijen gaan integreren.

Het initiatief voor het onderzoek komt van de artsen, vertelt batterijonderzoeker en hoogleraar Marnix Wagemaker van de TU Delft. ‘Zij zien met eigen ogen wat voor ernstige schade zo’n batterijtje kan aanrichten bij een kind.’

 

National Button Battery Awareness Day
Vandaag, 12 juni, is het in de Verenigde Staten National Button Battery Awareness Day, waarop aandacht wordt gevraagd voor de gevaren van knoopcelbatterijen. Het initiatief voor deze dag komt van de ouders van een kind dat overleed na het inslikken van een knoopcelbatterij. Jaarlijks overlijden wereldwijd een geschatte tweeduizend kinderen na het inslikken van dat type batterij. Vermoedelijk een veelvoud raakt erdoor gewond.

 

Hoe werkt dat?

Als een batterijtje in de keel van een kind blijft steken, begint het ding zich te ontladen – ook batterijtjes die ‘leeg’ zijn, bevatten nog gevaarlijk veel energie. Het batterijtje maakt kortsluiting doordat de lichaamsvloeistoffen – speeksel – zouten bevatten. Er begint een elektrische stroom te lopen van de plus- naar de minpool van de batterij dankzij de ionen die in de lichaamsvloeistoffen zijn opgelost. ‘Er vinden chemische reacties plaats, waardoor de omgeving basisch wordt’, legt Wagemaker uit.

‘Hierdoor begint de wand van het strottenhoofd op te lossen en er ontstaat een wond.’ Gaat dit proces lang door, dan kan het kind overlijden. Zaak is dus om een kind dat een batterijtje heeft ingeslikt (honing eten kan de schade beperken!) zo snel mogelijk naar de spoedeisende hulp te brengen, waar het ding kan worden verwijderd.

 

Ontladen stoppen

Maar de onderzoekers in Delft en Groningen hebben mechanismen bedacht om het ontladen van de knoopcelbatterij te stoppen. Het eerste concept is een weerstandje dat doorbrandt op het moment dat er een piekstroom begint te lopen. ‘Die stroom is veel hoger dan bij normaal gebruik van de batterij. Als het weerstandje doorbrandt, stop het ontladen meteen en is de schade aan het lichaam minimaal’, aldus Wagemaker.

De tweede mogelijke oplossing is het omleiden van de piekstroom van de batterij. ‘Je wil daarbij dat die piekstroom niet wordt opgevangen door de stoffen in de slokdarm van het kind, maar door de batterij zelf’, zegt Wagemaker. ‘We leiden de piekstroom daarom om door de batterij. Die warmt daardoor wel wat op, maar dat lijkt geen probleem te zijn voor het lichaam.’
 

Samenwerking

De beide oplossingen zijn het resultaat van een samenwerking tussen hart-longchirurg Tjark Ebels van het UMCG, KNO-arts Freek Dikkers van het Amsterdam UMC en hoogleraar Marnix Wagemakers en Research Technician Frans Ooms van de TU Delft.

Het patenteren van de beide oplossingen voor veiligere knoopcelbatterijen is pas de eerste stap. Nu wil het team gaan testen welk van de twee mechanismen het meest kansrijk is om door te dringen tot in batterijtjes die in de winkel liggen.

‘We gaan in gesprek met fabrikanten van batterijen, want onze oplossing moet wel in te passen zijn in productieprocessen. Ook mag het bijna niks kosten, want die batterijtjes zijn spotgoedkoop. Maar de batterijfabrikanten zijn zich bewust van het probleem en hebben al laten weten ons onderzoek heel interessant te vinden.’

 

Openingsfoto: een bekend type knoopcelbatterij. Foto Depositphotos.com