Langs de westelijke randweg in Den Bosch staat sinds kort 10 m kleurrijk geluidsscherm. De panelen van doorzichtig plastic zijn een verfrissend alternatief voor de saaie grijze wanden die normaal langs de weg staan, en ze wekken ook nog eens zonne-energie op. Hoewel de schermen er al een paar weken staan, begint vandaag de proef officiëel.

In de schermen heeft de TU Eindhoven luminescent solar concentrators (LSC’s) verwerkt, een techniek die al stamt uit de jaren zeventig. Laagjes van gekleurd folie en transparant plastic zorgen ervoor dat een zonnestraal die op het scherm valt, geconcentreerd wort. Binnen de plastic lagen reflecteert het vervolgens naar zonnecellen aan de rand van het gekleurde vlak. Dr. Michael Debeije van de TU Eindhoven besloot tien jaar terug om LSC’s te gaan onderzoeken; inmiddels loopt in Den Bosch een van de eerste grootschalige proeven met het materiaal. Een consortium van bedrijven en kennisinstellingen onder leiding van Heijmans bouwde twee geluidsschermen, elk 5 m lang en 4 m hoog, om te kijken of de techniek interessant is voor bedrijven en overheden.

Omdat de LSC-techniek gekleurd plastic gebruikt voor de weerkaatsing, zal een deel van het spectrum altijd geabsorbeerd worden. Daardoor ligt de efficiency per definitie lager dan bij gewone zonnecellen. ‘Maar die zwarte plakken zien er lelijk uit, veel te technologisch’, vindt Debeije. ‘Dit geluidsscherm is kleurrijk en mooi ontworpen en werkt net zo goed als een geluidsscherm zonder LSC’s. Dat het ook nog elektriciteit opwekt is dan een bonus.’ Aangezien de extra kosten voor een LSC-installatie niet overdreven hoog zijn – de kleine zonnecellen, kleurstof en bedrading kosten maar een fractie van wat het plastic en de installatie kosten – hoopt Debeije dat het idee ook commercieel een kans heeft.

De schermen in het echt, in de buurt van Den Bosch

LSC’s zijn bij uitstek geschikt voor landen als Nederland. Omdat het hier vaak bewolkt is, vangen normale zonnecellen minder licht op. LSC’s concentreren het weinige licht en halen zo het meeste uit een bewolkte dag. Hoewel het rendement lager is, is het wel constanter: de piekmomenten zijn minder extreem dan bij zonne-energie, wat ook een voordeel kan zijn.

Graffiti

Debije en zijn team gaan het proefscherm minimaal een jaar lang testen. Hij is benieuwd wat ze allemaal gaan vinden. ‘Natuurlijk zijn we benieuwd hoeveel energie de schermen opwekken, maar ik wil ook graag weten wat de mensen ervan vinden: valt zo’n kleurrijk doorzichtig scherm in de smaak? En werkt het nog als het met graffiti wordt bespoten? Hopelijk gebeurt dat soort dingen ook, zodat we werkelijk weten hoe het in het echt werkt.’ Eerdere proeven met LSC-materiaal waren veel kleinschaliger, dus als de resultaten van deze proef bemoedigend blijken, kan dat zomaar de doorbraak betekenen van de LSC-techniek.