Facebook bestaat tien jaar, maar gaat het succesverhaal nog lang door? Onderzoekers van de
Amerikaanse Princeton University berekenden dat het einde van het sociale netwerk al in zicht is.

Mark Zuckerberg, oprichter van Facebook, viert het tienjarig bestaan van ‘zijn’ sociale netwerk door naar de toekomst te kijken: in een post laat hij weten te hopen dat nog meer mensen Facebook zullen gaan gebruiken.

Met 1,32 miljard regelmatige gebruikers is het succes van Facebook echter nu al moeilijk te ontkennen. Belangrijker is de vraag of Facebook zijn huidige gebruikers kan behouden. Steeds meer analisten zien de tieners, dé doelgroep van Facebook, overstappen naar andere apps, waar hun ouders geen profiel hebben of waar ze meer privé kunnen houden.

Gaat Facebook inderdaad groeien, zoals Zuckerberg denkt, of stort het sociale netwerk binnen een paar jaar in, zodra de jongeren het platform opgeven?

Uit een onverwachte hoek komt er wellicht een antwoord op die vraag: een groep promovendi van de faculteit Mechanical and Aerospace Engineering aan de Princeton University gebruikten modellen uit de besmettingsleer om de val van Facebook te voorspellen.

Volgens hen is het einde in zicht nu het aantal keer dat men op Google naar het sociale netwerk zoekt afneemt. In 2017 zijn er 80 % minder gebruikers, zo voorspellen de Amerikaanse ingenieurs.

De vergelijking tussen een (dodelijke) ziekte en een sociaal netwerk is gepast, omdat ze zich op eenzelfde manier over de wereldbevolking verspreiden. Geïnfecteerden besmetten anderen (door vrienden met ze te worden) en creëren zo een olievlek die alleen maar groter wordt. Het verschil met een infectieziekte is dat mensen zelden ‘genezen’ van Facebook en geen resistentie opbouwen.

Om het model te testen onderzochten de promovendi de levensloop van het – inmiddels ingestorte – Myspace. Dit netwerk diende als goede casestudy, omdat het een explosieve groei doormaakte om vervolgens vanaf het hoogtepunt – bijna 76 miljoen gebruikers – snel weer in te storten; inmiddels is minder dan de helft van de gebruikers over. Bovendien bestond het netwerk in een periode dat Google al praktisch de enige zoekmachine was, waardoor een analyse van zoekgegevens eenvoudig was.

Door de formules zo aan te passen dat ze toepasbaar werden op de opkomst en val van Myspace ontstond een model voor social media. Daarmee denken de promovendi ook de val van Facebook te kunnen voorspellen. Volgens hen is het binnen drie jaar afgelopen met de vriendengigant.

Of dat ook echt zo is, zal de tijd moeten leren. Het is in ieder geval zo dat Facebook iets kan opsteken van de fouten van Myspace, dat uiteindelijk werd genekt door te veel advertenties, malware en virussen. Door niet dezelfde misstappen te maken kan Facebook zijn val uitstellen. Bovendien is het maar de vraag of Googletrends een goede maatstaf zijn voor de populariteit; steeds meer mensen gaan immers direct naar de site, in plaats van via de zoekmachine. Ook neemt het aantal mobiele gebruikers toe die zich met een app toegang verschaffen tot Facebook en dus geen Google nodig hebben.

Als reactie op het artikel sloeg Facebook onlangs terug. De website gebruikte naar eigen zeggen dezelfde methodologie om te laten zien dat er geen student meer naar Princeton gaat in 2021, omdat het aantal aanmeldingen de afgelopen jaren iets terugliep. Bovendien werd de zoekterm ‘Princeton’ steeds minder populair op Google, hetgeen het einde van de Ivy League-school voorspelt. Daarmee probeerde Facebook maar te zeggen: er valt wat af te dingen op de conclusies van het onderzoek.