Het Europese Parlement heeft een resolutie goedgekeurd om autonome wapens, ook wel killer robots, te verbieden. Een ruime meerderheid wil dat de EU zich internationaal sterk maakt voor een verbod op dit soort wapensystemen.

Het grootste principiële bezwaar tegen autonome wapens is dat deze systemen zelf beslissingen kunnen nemen over leven en dood. Die verantwoordelijkheid hoort niet bij machines maar bij mensen thuis, zo vindt het parlement.

Scherm dat de uitslag van de stemming in het
Europese Parlement laat zien. Foto PAX

Het standpunt van de EU komt naar buiten tijdens de aanloop naar onderhandelingen in november van de Verenigde Naties over het onderwerp, meldt de BBC. Een coalitie van 26 landen probeert daar een algeheel verbod te bewerkstelligen.
 

Voordelen van autonome wapens

Of dit verbod er ook echt gaat komen, is maar zeer de vraag. Een aantal landen ligt namelijk dwars, waaronder Israël, Rusland, Zuid-Korea en de Verenigde Staten. Zij willen juist de voordelen van autonome wapens verkennen, zoals de mogelijkheid om oorlog te voeren met minder mensen op het slagveld. Zie bijvoorbeeld de praktijkproef met onbemande militaire systemen die de VS en Groot-Brittannië in april deden. (Lees: ‘Oefening met robots op het slagveld’.)

De vrees is dat er een wapenwedloop op gang komt met autonome wapens. ‘Van wapenwedlopen weten we dat die meestal niet goed aflopen’, zegt Daan Kayser, programmaleider Autonome Wapens bij PAX, een ngo die een van de trekkers is van de campagne Stop Killer Robots.
 

Wapenwedloop

Eigenlijk is zo’n wapenwedloop stiekem al begonnen. Vorige week nog werd bekend dat de Verenigde Staten 2 miljard dollar investeren in onderzoek naar kunstmatige intelligentie voor defensiedoeleinden. ‘Die miljarden kun je beter besteden aan nuttigere doelen, zoals de gezondheidszorg of onderwijs’, vindt Kayser.

Eerder dit jaar liet een grote groep softwareontwikkelaars en experts op het gebied van kunstmatige intelligentie al weten faliekant tegen autonome wapensystemen te zijn; lees: 'Ontwikkelaars AI spreken zich uit tegen killer robots'. Hun bezwaar samengevat: ‘De beslissing over leven of dood kunnen we niet aan machines overlaten. Daar hebben ze niet de ethische vermogens voor.’
 

Complexe situaties

‘Computers kunnen heel goed rekenen; beter dan de mens', zegt Kayser. 'Maar een situatie op de grond kan snel veranderen en dat moet je herkennen. Robots en andere autonome systemen zijn nog niet goed genoeg in het doorzien van de context in complexe situaties. Soms is het verschil tussen een burger en een strijder al lastig te zien.'

Uiteindelijk zal er wel een internationaal verdrag over killer robots komen, verwacht Kayser van PAX. ‘Maar de politieke besluitvorming gaat tergend langzaam, terwijl de techniek snel voortdendert. Daarom moeten er nu zo snel mogelijk maatregelen worden genomen.’

Openingsbeeld: de Taranis, een onbemand straalvliegtuig van BAE Systems