Onderzoekers onder leiding van de Technische Universiteit Delft hebben aangetoond dat een zonnewarmtenet een bestaande wijk aardgasvrij kan maken. Ze hebben het concept zowel theoretisch getest voor een bestaande wijk in Haarlem als getest met een proefopstelling.

Om de klimaatdoelen te bereiken, moeten huizen aardgasvrij worden gemaakt. Hiervoor worden nieuwbouwwijken bedacht die niet langer meer op het gasnetwerk zijn aangesloten. Maar hoe moet het met bestaande bebouwing?

Een consortium van wetenschappers en bedrijven onder leiding van de Technische Universiteit Delft (TUD) onderzocht de mogelijkheden om een zonnewarmtenet te gebruiken om bestaande bouw aardgasvrij te maken.

 

Samenwerking

Het zonnewarmtenet bestaat uit een warmtepomp, PVT-panelen die zowel elektriciteit als warmte leveren en een zeer lage temperatuur-warmtenet (met een maximale temperatuur van 25 graden Celsius) gekoppeld aan een warmte/koudeopslag onder de grond. Een essentiële 'afleverset', een kastje met een stuk software, leidingen, pompjes en kleppen, regelt de samenwerking van het zonnewarmtenet.

'De afleverset bepaalt waar de warmte naartoe gaat en van welke bron de warmte afkomt', zegt Ivo Pothof, onderzoeker bij de TUD en Deltares. 'Zo'n regelaar die communiceert tussen de verschillende technieken om warmte op te slaan was er tot nu toe nog niet.'

 

Seizoensgebonden

Dankzij de regelaar worden de drie onderdelen van het zonnewarmtenet per seizoen optimaal ingezet. In de zomermaanden wordt de overtollige PVT-warmte ondergronds opgeslagen. In de winter wordt de warmte voornamelijk geleverd uit de ondergrondse warmte/koudeopslag.

In de tussenseizoenen wordt afgewisseld tussen de levering van warmte door de PVT-panelen en die uit de ondergrondse opslag.

 

Simuleren

Met een proefopstelling op The Green Village bij de TUD hebben de onderzoekers het concept getest. 'We hebben nu ongeveer een maand gedraaid', zegt Pothof. 'In deze proefopstelling kunnen we het weer simuleren, dus we hebben in deze tijd gekeken hoe het systeem presteert in alle seizoenen.' De proefopstelling zal waarschijnlijk tot in maart blijven draaien.

 

Doorsnee woonwijk

Daarnaast hebben de onderzoekers het concept technisch uitgewerkt voor een bestaande wijk in Haarlem. 'We hebben een doorsnee jaren dertig woonwijk gekozen, om te kijken of dit systeem breed inzetbaar is', zegt Pothof. 'Daarnaast laten onze berekeningen zien dat een simpele maatregel als het isoleren van de woningen tot label C het gasverbruik al duizend kubieke meter per jaar kan schelen.'

Uit de berekeningen blijkt dat dit systeem al goed werkt als alle huizen voorzien zijn van zes PVT-panelen. 'Op bijna ieder dak is daar wel plek voor', zegt Pothof. Wel is het nodig dat zeker 75 procent van de woningen uit een wijk worden aangesloten bij dit warmtenet om zelfvoorzienend te worden. 

'Met de combinatie van berekeningen en de proefopstelling hebben we laten zien dat ons systeem een realistische oplossing is om een wijk te verduurzamen', zegt Pothof. 'We moeten nog wel op zoek naar een goede partner om dit plan daadwerkelijk toe te passen in een bestaande wijk.'

 

Beeld: TUD