Dutch Design Week: hoe Smart wordt ons Home?
Huishoudelijke apparaten worden steeds ‘slimmer’ en zijn gekoppeld aan het internet. Maar wat betekent dit voor ons als bewoners van een huis? Over die vraag gaat de expositie en experience Home Smart Home van het VPRO Medialab tijdens Dutch Design Week.
‘Welkom! Leuk dat jij je hebt aangemeld als SomeBuddy.’ Met deze woorden begint de experience van Home Smart Home, opgezet door het VPRO Medialab in het Albert van Abbehuis. SomeBuddy is een vrijwilliger op bezoek bij ouderen die normaal ondersteund worden door kunstmatige intelligentie. Een onhandige samenwerking tussen mens en computer volgt; een interactieve uitdaging.
SomeBuddy
Al je eigen mobiele devices worden in een bakje gelegd. Met een smartphone en koptelefoon word je het huis van Ellis ingestuurd, ondersteund door de kunstmatige intelligentie Sam. Ellis is een 85-jarige vrouw die ondersteund wordt door de kunstmatige intelligentie Alex. In het huis van Ellis gaat vrijwel alles automatisch, aangestuurd door Alex. Hoewel deze computers in het begin als rots in de branding voelen, wordt al snel duidelijk dat de communicatie niet vlekkeloos verloopt. Ellis is nergens te bekennen omdat de smartdevices toch niet alle belangrijke informatie registeren en haar uit het oog verloren zijn.
Menselijk contact
Ik word steeds nieuwsgieriger naar Ellis. Hoe zou ze eruit ziet en wat zou ze hebben meegemaakt in haar leven? Maar deze vragen worden niet of nauwelijks beantwoord. De devices letten namelijk op andere, vooral meetbare dingen. De belangrijkste vraag van de experience is dan ook: Kan een geautomatiseerd systeem daadwerkelijk zorg dragen? En hoe belangrijk is menselijk contact?
Online vs. offline
De aansluitende expositie benadrukt nog eens het verschil tussen de offline en online wereld. Devices als Alexa en Google Home kunnen alles in huis aansturen, van de muziek tot de tv en van de kraan tot de tandenborstel. Dat lijkt super handig, maar is dat het wel? Want al deze apparaten slaan ook gegevens op en het is vaak niet duidelijk wat ze hiermee doen. Is het dan nog mogelijk om offline te zijn, je helemaal af te sluiten van de online wereld? Kunstenaars op de expositie laten opvallende oplossingen zien. Zo heeft Sarah van Sonsbeeck een tent gemaakt tegen de warmtezoekers van drones. Daarnaast maakte Coop Himmelb(l)au een jas waarmee je onzichtbaar en onvindbaar bent voor Google.
Drie films
Om het verhaal compleet te maken, worden er drie korte films getoond over het leven met een kunstmatige intelligentie. Een vluchteling leert Nederlands aan de hand van een kunstmatige intelligentie. Het lijkt een prima oplossing maar wat als deze robot niet alleen haar taal maar ook haar levensstijl probeert aan te passen? In de tweede film doen de makers er nog een schepje bovenop. Wat als jou kunstmatige intelligentie eerder weet dat jouw vriendin het uit gaat maken dan jij zelf? Tot slot is in de derde film de impact van menselijk handelen weergeven aan de hand van een (fantasie)beeld van wat een kunstmatige intelligentie in de jaren ’70 zou zijn geweest. Een man in een kast geeft antwoord op gestelde vragen. Maar wat als de bewoner van het huis stikt in een nootje? Dan is het maar wat handig dat een mens helpt in plaats van een stilstaande robot.(Linda Bak)