De overheid grossiert in gratuite technologische adviezen aan zorgbehoevende ouderen, stelt columnist Marcel Möring. Techniek blijkt goedkoper dan steun, hulp of zorg. 

Zorgvannu.nl heet de website waarmee de overheid ouderen helpt om langer zelfstandig te blijven. Helpen is het verkeerde woord. Het is vooral de overheid die zichzelf probeert te helpen. Er is personeelstekort in de zorg, er zijn te weinig plekken voor ouderen die het niet meer alleen afkunnen, de wachtlijsten zijn onvoorstelbaar lang en alleen wie een half leven op de noordpool heeft gewoond maakt zich nog illusies over hte terugdringen van de bureaucratie. 

Wat de overheid met die website doet is vanaf de walkant handige tips roepen naar een drenkeling. Probeer te zwemmen! Ga niet kopje onder! Loop in het vervolg niet zo dicht langs de waterkant!

Vooral dat laatste. Want het is allemaal onze eigen schuld, zoals demissionair minister van Langdurige Zorg Conny Helder uitlegde. We denken niet genoeg na over onze late levensfase. Hadden we dat maar wel gedaan, dan zat de overheid nu niet met weer zo’n shit-dossier. Alsof Groningen en de toeslagenaffaire niet genoeg zijn.

De mogelijkheden die de website zorgvannu.nl aandraagt, hebben een hoog ‘als het regent, word je nat’-gehalte. Ben je, zoals ik, doof of slechthorend, denk dan eens over een speciale wekker of een deurbel voor doven en slechthorenden. Als je met FaceTime belt, kun je de lippen van de ander zien en dat is handig!

Vrijwel alle aanbevelingen zijn van technologische aard, want techniek is goedkoper dan steun, hulp of zorg door mensen. Daarom wordt de hedendaagse oudere ook een robotstofzuiger aangeraden. Dan kan de thuishulp thuisblijven. Of een oudere met AOW een Roomba van bijna duizend euro kan aanschaffen is de vraag, zeker als hij of zij ook nog slaapproblemen heeft en de slaaprobot van meer dan vierhonderd euro moet kopen die de overheid aanbeveelt.

De overheid heeft genoeg van ons gezeik. Er is toch techniek?

En zo gaat het maar door, het ene gratuite advies na het andere, allemaal met een nauw verholen ondertoon van ‘zoek het lekker zelf uit’. De kunst van het doorverwijzen, waarin fabrikanten tegenwoordig zo goed zijn, is nu ook aanbeland bij de overheid zodat je op geen link kunt klikken of je gaat naar een blog, een leverancier of een extern bureau.

Als je eenmaal ronddwaalt in het digitale doolhof van zorgvannu.nl kom je gaandeweg tot de conclusie dat de overheid genoeg heeft van ons gezeik. Er is toch techniek? Kijk daar dan eens naar in plaats van te klagen over verzorgingstehuizen zonder personeel, wachtlijsten en ondoordringbare bureaucratische wouden waar zelfs journalisten die de zorg volgen nauwelijks uit komen.

Wie zaait zal oogsten, zei mijn moeder altijd voor ze in een onderbemand verpleegtehuis terechtkwam. Daarmee doelde ze waarschijnlijk niet specifiek op wat er in de jaren negentig van de vorige eeuw gebeurde, toen de regering bedacht dat een land besturen eigenlijk net zoiets is als een bedrijf leiden, waarna de term ‘BV Nederland’ zijn opmars aanving, de grote uitverkoop begon van nutsbedrijven en het ziekenfonds werd afgeschaft zodat we allemaal zelf energie, zorg en wat dies meer zij konden regelen en inkopen. 

Als we slecht ter been zijn, worden we naar bol.com geschopt, want daar kun je sokken met anti­slipzolen kopen

Het solidariteitsbeginsel waarop de Nederlandse zorg was gestoeld, en waarop we terecht trots waren, verdween en nu zitten we met de gebakken peren. Niets is goedkoper geworden, arme mensen mijden zorg omdat ze bang zijn voor de rekeningen en als uiterste consequentie worden we nu naar bol.com geschopt als we slecht ter been zijn, want daar kun je sokken met anti­slipzolen kopen. Over de nutsbedrijven zwijg ik nu maar even.

De overheid bestaat niet zomaar. Het is een ­orgaan dat in het leven is geroepen om de taken van de staat uit te voeren, ten behoeve van ons allemaal. Maar steeds vaker krijg ik de indruk dat die overheid ­eigenlijk zo min mogelijk wil doen voor de burger en moderne technologie gebruikt als doekje voor het bloeden. Wij moeten het zelf oplossen op onze ­antislipsokken, met robotknuffels die onze demente bejaarden bezighouden en FaceTimen op je iPad als je mensen niet goed kunt horen. 

Als ik, behalve doof, ook nog eens slecht ter been word en van mijn AOW robots, iPads en die vervloekte sokken heb aangeschaft, weet ik zeker dat ik onwillekeurig zal denken aan het openingsmuziekje van M.A.S.H.: ‘Suicide is painless, it brings on many changes and I can take or leave it if I please.’ Als euthanasie maar niet zo’n bureaucratisch doolhof was. 


Tekst: Marcel Möring, romanschrijver. Op 4 mei van dit jaar sprak hij in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de 4 mei-voordracht uit.
Foto: Depositphotos