Luchtschepen hadden ooit een grote toekomst. Met name in het interbellum werd er veel van de technologie verwacht. Maar een aantal grote rampen met de licht ontvlambare luchtschepen maakten een einde aan de glorieuze toekomst van ‘lichter dan lucht’-reizen. ‘Engineer guy’ Bill Hammack schreef er een boek over en vertelt aanstekelijk.

De bekendste ramp met een luchtschip is natuurlijk die met de Hindenburg. Het Duitse luchtschip stortte op 6 mei 1937 brandend ter aarde tijdens de landingsprocedure in Lakehurst, New Jersey. Het waterstof dat de Hindenburg had doen vliegen, veranderde hem nu in een reusachtige fakkel. Dat slechts 35 van 97 mensen aan boord stierven, mag nog een wonder heten.

Een lid van het grondpersooneel kwam ook om. Het incident is wereldberoemd geworden omdat het als een van de eerste rampen live te volgen was. Het hartverscheurende commentaar van reporter Herb Morrison, aanwezig radioreporter voor WLS Chicago, heb je vast wel eens gehoord. Of kijk er anders nog even naar; het blijft indrukwekkend.

Maar de ramp met de Hindenburg was geenszins de eerste met een groot luchtschip. Voor de Hindenburg, was het grootste drama in de luchtschipgeschiedenis de Britse R.101. Bijna even groot als de Hindenburg (en dat is reusachtig) werd er veel van de R.101 verwacht. De Britten hoopten met luchtschepen zoals de R.101 hun wereldwijde Empire mee te behouden. En, ook niet onbelangrijk, in stijl. Passagiers zouden de hele vlucht naar India omgeven zijn door luxe. Zeven gangen voor diner, foxtrot all night… De R.101 zou het allemaal hebben.

Frans veld

Helaas werd het een ander verhaal. De R.101 stortte op haar eerste vlucht neer in een Frans veld. Het Britse luchtschipprogramma werd meteen gestaakt. De Duitsers kochten het staal van het frame van de neergestortte R.101 en bouwden er een eigen luchtschip van. Inderdaad: de Hindenburg. De hoop, de weelde, de tragiek... de Amerikaanse ingenieur Bill Hamack vindt het fascinerend en schreef er een boek over. In het bovenaanstaande filmpje geeft hij bovendien een prachtige, literaire uitleg van zowel de technische mirakels en eigenaardigheden van de R.101, als de ramp en de gevolgen.

Blindedarmen van ossen

Wat betreft die eigenaardigheden: neem de gaszakken, waarin het brandbare waterstofgas zat besloten. Die werden gemaakt van de blindedarmen van ossen. Jawel. De ingewanden waren beter in staat de kleine moleculen waaruit het waterstofgas bestaat vast te houden, en ze waren licht. Best belangrijk voor een luchtschip, maar toch ook vrij bizar. En het stonk behoorlijk.

Maar Hammack is zelf een geweldig verteller, dus kijk vooral het hele filmpje; meer dan de moeite waard. Als je er niet genoeg van krijgt, raad ik met klem de podcast van 99% Invisible aan. Of lees het boek van Hammack. Ik heb het niet gelezen, maar hij klinkt alsof hij goed kan schrijven.