Over thema’s als duurzame energie en circulaire economie bestaat tussen de partijen in de Tweede Kamer grote overeenstemming. Dat blijkt uit de stellingen die De Ingenieur aan hen voorlegde voor de Technische Stemwijzer. De grootste verschillen zijn er over de aanpak van de mobiliteit.

De Ingenieur heeft bij deze verkiezingen, samen met de ingenieursorganisatie KIVI en de chemische verenigingen KNCV en VNCI, alle in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen een veertigtal stellingen voorgelegd voor de Technische Stemwijzer. De PVV heeft op geen enkel verzoek van onze kant ­gereageerd. 50PLUS wilde wel invullen, maar kon er geen tijd voor vrijmaken. De resultaten zijn te zien op www.technischestemwijzer.nl
U kunt op de Technische Stemwijzer ook uw eigen antwoorden op de stellingen invullen en zien welke partij dan het beste bij u past.


Klimaat

Over de klimaatdoelstellingen bestaan geen wezenlijke verschillen: Nederland volgt op zijn minst de Europese doelen van 40 % CO2-reductie in 2030 en 80-95 % in 2050. Sommige partijen willen sneller: PvdA en GroenLinks streven naar 55 % in 2030, Partij voor de Dieren noemt 60 %. Verder ondersteunen de meeste partijen opslag van CO2 in lege velden op zee. Tegen zijn SP, ChristenUnie, GroenLinks en de Partij voor de Dieren.
 

Energie

De opwekking van duurzame energie verenigt de partijen: wind op zee moet flink worden gestimuleerd en daar mag ook subsidie naartoe. Alleen de SGP gebruikt dat geld liever voor energie­besparing. Eensgezindheid is er ook over de regeling waardoor zelfopwekkers hun zonnestroom zonder extra kosten met het net kunnen uitruilen. Nieuwbouwwoningen moeten de komende vier jaar minstens energieneutraal zijn. Als het aan PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren ligt, komt die verplichting sneller. Alle partijen zijn voor het stimuleren van de winning van aardwarmte en van demonstratieprojecten met CO2-arme productietechnieken in de energie-intensieve industrie.

Kernenergie is nog steeds een splijtzwam. Terwijl VVD, CDA, D66 en SGP positief reageren op de stelling dat de overheid onderzoek naar inherent veilige kerncentrales bevordert, zijn PvdA, SP, ChristenUnie, GroenLinks en Partij voor de Dieren daartegen, onder andere vanwege het gevaar van kernafval.

Wat kolencentrales betreft, verschillen de meningen over het tempo waarin die dicht moeten. GroenLinks en Partij voor de Dieren willen dat de komende regeerperiode, D66 uiterlijk in 2025 en de SP in 2027. De PvdA en ChristenUnie willen zo snel mogelijk sluiten, de SGP laat dit over aan de energiemarkt. VVD en CDA zijn tegen versnelde sluiting. Deze beide partijen zijn als enige ook voor het bijstoken van biomassa in kolencentrales.
 

Economie

De voorgelegde stellingen over economie zijn door alle partijen onderschreven: er komt een Nationale Investe­rings­bank om innovatie te bevorderen, de overheid stelt zich op als launching customer om gewenste technische ontwikkeling te bevorderen, het gebruik van biomassa als grondstof voor duurzame materialen wordt gestimuleerd, en regelgeving die de ontwikkeling van een circulaire economie in de weg staat, wordt afgeschaft.
 

Research & Development

De wens vanuit de wetenschapswereld om een miljard extra te investeren in onderzoek vindt gehoor bij SP, D66 en ChristenUnie. De andere partijen trekken weliswaar meer geld uit, maar noemen een miljard niet haalbaar. Het CDA reserveert het extra geld exclusief voor energieonderzoek.

In het topsectorenbeleid, dat onderzoek richt naar de innovatiebehoeften vanuit onze sterke economische sectoren, worden de bakens verzet. Alle partijen willen dat er ruimte komt voor sectoroverschrijdende onderwerpen en voor thema’s als klimaat, grondstoffen en zorg.
 

Onderwijs

In het basis- en middelbaar onderwijs is er meer aandacht nodig voor digitale vaardigheden, zo vinden de meeste partijen. Programmeren wordt daarbij geen verplicht vak: de partijen laten dat over aan de invulling door de scholen.

Partijen zijn het eens met de stelling dat vakmanschap meer erkenning moet krijgen in het middelbaar beroepsonderwijs. Alle partijen zijn ook tegen studentenstops in de bètatechnische studierichtingen. In plaats daarvan moet de opleidingscapaciteit omhoog, al maakt geen enkele partij duidelijk hoe dat voor elkaar te krijgen.
 

Mobiliteit

In onze stemwijzer geeft het onderwerp vervoer de grootste verschillen in standpunten, met name over de kilometerheffing (VVD en CDA zijn tegen), extra asfalt (PvdA, SP, D66, GroenLinks, SGP en Partij voor de Dieren zijn tegen), verbod op broeikasemissies voor personenauto’s in 2025 (VVD, CDA en SGP zijn tegen) of de mogelijkheid van Schiphol om een zevende baan aan te leggen (alleen de VVD is voor).
 

Voor de luchtvaart heeft uitbreiding van vliegveld Lelystad bij de meeste partijen prioriteit. Het treinvervoer valt wel in de gunst van vrijwel alle partijen.

Gezondheidzorg

Op dit onderwerp antwoorden de partijen positief op de voorgelegde stellingen: bevorder e-Health en richt de financiering van de zorg zo in dat die de toepassing van kostenbesparende technieken bevordert.
 

Informatiemaatschappij

Ook op dit onderwerp is de eenstemmigheid groot, behalve als het gaat om bevoegdheden van veiligheidsdiensten. VVD, PvdA, CDA en SGP willen ruimere bevoegdheden, inclusief sleepnetmethoden en encryptie-inbreuk. SP, D66, ChristenUnie, GroenLinks en Partij voor de Dieren zijn daar tegen.

Alle partijen willen dat burgers inzage krijgen in het gebruik van hun persoonlijke gegevens door de overheid. De meeste vinden dat de Autoriteit Persoonsgegevens toezicht moet uitoefenen op het gebruik van big data en kunstmatige intelligentie.