Het gebeurt me niet vaak dat ik mensen van de marechaussee, het leger en de politie hoor vertellen over het gebruik van big data. Aanleiding was de Veiligheid Innovatie Competitie 2016 die het Ministerie van Veiligheid en Justitie uitschrijft om ‘de buitenwacht’ te betrekken bij het vinden van innovatieve oplossingen. Deelnemers maken kans op een prijs van € 200.000.

De sprekers uit het veiligheidsdomein waren er om de potentiële deelnemers aan de competitie zicht te geven op waar zij tegenaan lopen en zo op ideeën te brengen.

Wat speelt er zo al? De Marechaussee worstelt op Schiphol met de vraag hoe ze personeel zo optimaal mogelijk in kunnen zetten. Daarbij zijn bijvoorbeeld het aantal reizigers dat de grens passeert en het risicoprofiel dat bij die reizigers hoort van belang. Het ideaalbeeld is dat de Marechaussee zicht krijgt op waar en wanneer reizigers aankomen en welk risicoprofiel iedere reiziger heeft. Dat kunnen ze dan gebruiken om de inzetcapaciteit van de Marechaussee optimaal in te zetten.

Bij de politie staat de heterdaad bij een misdrijf centraal. Is het mogelijk om data van de meldkamer, omstanders en beschikbaarheid van agenten zo te combineren, dat als er iets ernstigs gebeurt, de politie snel genoeg ter plaatse is om de criminelen in hun kraag te vatten? Op heterdaad betrappen loont en voorkomt een ingewikkeld en vaak tijdrovend opsporingstraject achteraf.

Er wordt vooral gedacht in gegevensstromen die de betreffende organisaties toch al kennen

Het leger had weer een heel andere uitdaging: de missie in Mali. Om daar zinvol op te kunnen treden en de lokale bevolking tot bondgenoot te maken is kennis nodig over wat er lokaal leeft. Die informatie ontbreek nu grotendeels, omdat lokale gemeenschappen niet geletterd zijn, alleen hun eigen taal spreken, en geen gebruik maken van moderne communicatiemiddelen. Dus wat is er te bedenken om daar meer informatie over te krijgen?

Wat de drie voorbeelden met elkaar gemeen hebben is: Big Data kan helpen om het werk beter te doen. Een prima gedachte, maar tegelijkertijd ook een beperkte. Want misschien openen zich wel heel nieuwe opties wanneer de Marechaussee zijn streven naar een meer gerichte inzet van zijn mensen zou combineren met meer voordeel voor de passagiers, bijvoorbeeld omdat de veiligheidscontrole sneller gaat.

Wellicht helpen social media daders op heterdaad te pakken

Wat verder opvalt is dat er heel sterk wordt gedacht in gegevensstromen die de betreffende organisaties toch al kennen. Terwijl data uit een heel andere hoek wellicht enorm kan helpen. De politiewoordvoerder liet er iets van doorschemeren met de opmerking dat social media tegenwoordig - soms met filmpjes en al – vaak sneller noodsituaties signaleren dan de 112-meldkamer. Dus misschien zou het gebruik daarvan wel eens veel meer kunnen opleveren.

Wat leert de bijeenkomst over het gebruik van Big Data? Wanneer organisaties ermee aan de slag gaan doen ze dat vrijwel altijd met tunnelvisie. Dat valt de mensen van die organisatie niet kwalijk te nemen, maar wie zich daartoe beperkt zal op zijn best de eigen processen verder stroomlijnen. Big Data is dan niet veel meer dan het verder automatiseren van de bekende informatie.

De grote belofte van Big Data zit ‘m onder andere in het aanboren en combineren van andere databronnen waaruit informatie is te genereren waar een organisatie iets aan heeft. Het is dus niet zo gek dat Justitie, nu in de vorm van die Innovatie Competitie, buitenstaanders vraagt met ideeën te komen. Buitenwacht, pak die handschoen op, zou ik zeggen. Inschrijven kan tot 22 augustus.