Specialisten van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA hebben met behulp van de Lunar Reconnaissance Orbiter de plek gevonden waar de Israëlische maanlander Beresheet een maand geleden crashte. Van de sonde zelf lijkt weinig over.

De onbemande sonde Beresheet, zo groot als een koelkast, kwam voort uit de Lunar X-Prize, een competitie waarin Google particuliere ondernemingen en ngo's uitdaagde om zonder overheidsgeld een vaartuig naar de maan te brengen. Hij was gebouwd door SpaceIL, een Israëlische non-profitorganisatie, en woog slechts 600 kilo.


Gecompliceerde reis

Na een gecompliceerde, maar geslaagde reis van twee maanden ging het op 11 april vlak voor de geplande landing alsnog mis. De hoofdmotor weigerde te starten, waardoor remmen niet meer lukte. Onder een lage hoek sloeg de sonde 1000 meter per seconde sneller dan de bedoeling was te pletter op het maanoppervlak.
 


Inslagkrater

Op 22 april vloog de Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) van NASA, die al tien jaar een baan rond de maan beschrijft, over de crashsite. De camera's aan boord wisten de plek van een hoogte van 90 kilometer goed in beeld te brengen, maakte NASA woensdag bekend.

Een donkere vlek van ongeveer 10 meter breed moet de plek zijn waar het toestel is neergekomen. Doordat het maanoppervlak daar verstoord is geraakt, weerkaatst het minder licht dan een glad oppervlak zou doen. 

Of er een inslagkrater is ontstaan, is op de foto's niet te zien. Mogelijk is een eventuele krater te klein om van zo'n grote afstand te kunnen waarnemen, maar het is ook mogelijk dat de hoek van inslag (8,4 graden) en de massa van de sonde zo klein waren dat er geen krater is ontstaan.

Rond de donkere vlek is een lichtere zone te zien. Volgens NASA kan die het gevolg zijn van gassen die bij de inslag zijn vrijgekomen of van stofdeeltjes die zijn opgewaaid bij de crash. 


Bekende coördinaten

Omdat de maan geen atmosfeer heeft, wordt hij voortdurend gebombardeerd door stenen uit de ruimte. Toch lijdt het geen twijfel dat de gefotografeerde plek echt de crashsite is, stelt NASA. De coördinaten van de landingsplek waren immers vrij goed bekend dankzij de data die Beresheet tot vlak voor de crash verstuurde.
 


Wiskundige modellen

Dankzij LRO beschikte NASA bovendien over goede documentatie over de crashsite. Er bestonden al elf foto's van deze precieze plek, de oudste van tien jaar geleden. Inmiddels zijn er drie foto's van de plek na de crash gemaakt. 

Met behulp van wiskundige modellen had NASA ook al berekend hoe groot de crashsite ongeveer moest zijn. De ruimtevaartorganisatie kon daarbij gebruikmaken van eerdere inslagen van sondes (GRAIL, LADEE, Ranger) die met eenzelfde snelheid op het maanoppervlak te pletter sloegen. Het op de foto's zichtbare witte spoor vanuit de crashsite in zuidwaartse richting komt daarnaast overeen met de specifieke aanvliegroute van Beresheet.
 

Beelden: NASA/GSFC/Arizona State University