Bij onze zuiderburen heeft netbeheerder Elia plannen ontvouwd voor een ‘energie-eiland’, dat 45 kilometer uit de kust moet worden gebouwd. Het wordt een knooppunt voor de stroomkabels die van verschillende windparken in de Noordzee komen én een verbinding met interconnectoren in Denemarken en Groot-Brittannië.

 

Het beoogde Prinses Elisabeth Eiland, vijf hectare groot, bestaat nog alleen op de tekentafel en dan ook nog niet tot in de allerfijnste details. Toch is het bijzonder wat Elia hier aankondigt: een dergelijk kunstmatig energie-eiland vol met stroomverbindingen bestaat elders in de wereld nog niet.

Plannen en ideeën voor zo’n ‘hub’ zijn eerder geopperd. Zo schreven we eerder over een dergelijk eiland dat Denemarken wil gaan aanleggen. In de Noordzee zullen meer van dit soort energy hubs verrijzen, want ze zijn nodig om de energie die van alle windparken komt, te bundelen en aan land te brengen. Het is veel voordeliger om dit gebundeld te doen dan om elk windpark afzonderlijk met het stroomnet aan land te verbinden.
 

Globaal ontwerp

De Belgische regering besloot eind vorig jaar om zo’n enorm eiland te laten aanleggen en ze gaf aan netbeheerder Elia de opdracht om de plannen uit te werken, vertelt woordvoerder Marie-Laure Vanwanseele van Elia aan de telefoon.

‘Wat we nu bekendmaken is het eerste resultaat daarvan. We hebben nu een globaal ontwerp van het energie-eiland en er loopt een aanbestedingsprocedure. Bedrijven mogen een voorstel indienen voor het bouwen van het eiland. Eind dit jaar hopen we hierover een knoop te kunnen doorhakken.’
 


Prinses Elisabeth

De locatie van de hub is bekend: 45 kilometer uit de Belgische kust, in een gebied waar nieuwe windparken staan gepland: de Prinses Elisabethzone, genoemd naar de Belgische kroonprinses. Het eiland gaat de exportkabels van de windparken in die omgeving bundelen, met een totale opwekcapaciteit van 3,5 gigawatt. Daarnaast fungeert de hub ook om verbinding te maken met toekomstige interconnectoren met Groot-Brittannië en – waarschijnlijk – Denemarken.

Dergelijke verbindingen met andere landen rond de Noordzee zijn logisch en noodzakelijk om elektriciteit te kunnen uitwisselen. Het kan namelijk voorkomen dat het in het ene gebied windstil is, maar een paar landen verderop flink waait.
 

België wordt groter

Het Prinses Elisabeth Eiland komt op de bodem van de zee te rusten (in tegenstelling tot het plan van de Denen). ‘In feite wordt België dus groter, het krijgt er vijf hectare bij’, zegt Vanwanseele. Hoewel de uiteindelijke aannemers de details zullen invullen, ligt het voor de hand dat het eiland zal worden aangelegd met betonnen caissons die de omtrek van het eiland bepalen, waarna de binnenkant met zand wordt opgevuld. Dat ziet er zo uit:

 

 

Wisselstroom én gelijkstroom

Een groot deel van het eiland zal bestaan uit infrastructuur voor de transmissie van de stroom, zowel in wisselstroom (AC) als in gelijkstroom (DC). ‘Van de windparken komt wisselstroom, de verbinding met andere landen gaat met gelijkstroom’, zegt Vanwanseele. Verder krijgt het eiland een kleine haven om onderhoudsploegen te ontvangen, en een helideck.

Er zijn geen plannen voor het produceren van waterstof of voor accu’s voor het opslaan van overtollige stroom. ‘Met de beoogde capaciteit staat het eiland al behoorlijk vol.’
 

 

Beschermen tegen sabotage

In het persbericht van Elia staat verder nog wat opvallends. Niet alleen benadrukt de verantwoordelijk minister, Vincent Van Quickenborne, dat de Noordzee het centrum wordt van de energieonafhankelijkheid van België (dat geldt trouwens ook voor Nederland), maar hij wijdt ook woorden aan de risico’s: ‘Recent hebben we, met de sabotage van de Nordstream pijpleidingen, meer dan ooit gezien dat het cruciaal is om dergelijke kritische infrastructuur maximaal te beschermen tegen sabotage en aanslagen. De kabels die de stroom aan land brengen en het geplande energie-eiland beveiligen we hiertegen. Recent hebben we een wet ingevoerd die de maatregelen aanzienlijk verstrengt. Zo voorzien we voortaan camerabewaking op zee, drones, opvolgen van buitenlandse schepen in onze wateren en frequente veiligheidsanalyse door de bevoegde diensten.’


Beeldmateriaal Elia