Een nieuw sociaal netwerk, ontstaan in Nederland, wil winst maken zonder data van gebruikers te verhandelen. Oftewel alle leuke aspecten van Facebook, maar dan zonder de negatieve kanten.  

Vandaag ging de Kickstarter voor Openbook, zoals het project heet, van start. De initiatiefnemers willen in dertig dagen minstens 100.000 dollar ophalen om zo de eerste stap naar een goed sociaal medium te zetten. ‘Het is bedoeld voor mensen die zich zorgen maken, maar niet weten hoe ze er iets aan kunnen doen’, vertelt Jaya Baloo. Zij is Chief Information Security Officer bij KPN, en  werkt mee aan Openbook buiten dat bedrijf om. De afgelopen tijd ontstond er ophef rond Facebook, toen bleek dat gebruikersdata werd doorverkocht aan Cambridge Analytica, een bedrijf dat de informatie gebruikte om mensen via propaganda te beïnvloeden. 

 

Privacy in ontwerp

Facebook ondervond daarvan uiteindelijk nauwelijks, mede omdat er geen goed alternatief voor het sociale netwerk is. Openbook moet dat alternatief worden. ‘Daarvoor moet het wel even goed zijn als Facebook, en daar gaan we nu aan werken’, vertelt Baloo. Het netwerk gaat in zijn ontwerp uit privacy en zeggenschap over eigen data . Als je inlogt krijg je de keus wat je wilt delen, wanneer en hoe. ‘We willen mensen verbinden terwijl die mensen weten dat er niks raars met hun gedeelde foto’s, berichten en netwerken zal gebeuren.’ Zelfs als iemand ervoor kiest om al zijn gegevens te delen met het netwerk, zal die informatie niet doorverkocht worden. ‘Onze hoofdwaarde is: geen targeted advertising. Want dat is de bron van alle ellende op andere netwerken.’

Het klinkt erg optimistisch om een reus als Facebook aan te willen pakken. Het netwerk heeft miljarden leden, en juist daardoor is het aantrekkelijk om er op te zitten: iedere vage kennis heeft waarschijnlijk Facebook. Baloo en het team van Openbook snappen dat ook. ‘We zijn idealistisch maar ook realistisch. We willen klein beginnen: de mensen die aan de Kickstarter doneren zijn ook meteen de eerste leden van het netwerk. Vanaf daar gaan we het steeds in stapjes uitbreiden. Het team bestaat uit experts op dit gebied, die weten hoe je een netwerk van mensen opzet en uitbreidt.’ 

 

Nederlands

Openbook is een Nederlands initiatief. Naast Baloo doet onder andere Phillip Zimmerman mee als cryptografie-expert. Hij is verbonden aan de TU Delft en bouwde PGP, een privacy-programma dat nu veel gebruikt wordt om informatie te versleutelen. Ook de rest van het team bestaat uit in Nederland wonende mensen. Baloo: ‘Het is een samenkomen van allemaal mensen met dezelfde gedachten, die zien wat er de laatste jaren gebeurt met social media en daar iets willen veranderen’.

De makers hebben een prototype, maar dat is nog niet goed genoeg om op het internet te plaatsen, aldus oprichter Joel Hernández in de pitchvideo op de Kickstart-pagina. Met de eerste 100.000 dollar willen ze het netwerk gebruiksklaar maken, en met eventueel extra geld zullen bijvoorbeeld apps voor smartphones worden gemaakt. Uiteindelijk moet het netwerk draaiende gehouden worden door inkomsten van de site. Die inkomsten zullen niet van advertenties komen. 'We denken nu bijvoorbeeld aan een marktplaats waar leden van het netwerk fysieke en digitale goederen kunnen verhandelen, en wij een deel van de opbrengsten krijgen.' Mocht Openbook ooit geld gaan verdienen, dan zal 30 % daarvan naar goede doelen gaan die bijvoorbeeld strijden tegen klimaatverandering.