Negen lastige vragen aan wetenschapper, bestuurder en schrijver Louise O. Fresco. Voor de Maand van de Geschiedenis schreef zij het essay Kruiden, kokkels en kippen, over de ontdekkingsreis die wetenschap heet.


Wat is het laatste dat u zelf heeft gerepareerd?

‘Mijn wekkerradiolamp. Ik had het al bijna opgegeven, want alles leek aan elkaar gelijmd, maar er bleek een bijna onzichtbaar flapje te zijn om hem open te schroeven. Ik ben overigens nog bezig met de afvoer van de douche. En verder ben ik, voor de lezers van dit blad vast ongebruikelijk, altijd enthousiast kleren aan het repareren of vermaken.’

Voor welk probleem zouden ze nu eindelijk eens iets slims moeten uitvinden?

‘Voor het weren van auto’s uit de stadscentra: poortjes met automatische nummerherkenning voor bewoners, elektronische ontheffingen voor een dag voor aflevering van goederen of werkzaamheden. Slim afsluiten van wegen is beter dan fysieke blokkades. Voor te snelle elektrische fietsen kun je denken aan slimme fietspaden met automatische snelheids­beperking en fileregulering.’

Waarvan denkt u: ik wou dat ik dát had uitgevonden?

‘De draadloze insulinepomp: een enorme uitkomst voor patiënten met diabetes type 1. Continue monitoring gekoppeld aan een permanent infuus in de buikwand waardoor de glucosewaarden veel beter kunnen worden gereguleerd.’

Van welke fout heeft u het meest geleerd?

‘Je leert het meest van je laatste fout, denk ik. Dat kan iets kleins zijn, een moment van onoplettendheid, een overschatting van jezelf of de situatie. Mijn laatste fout is vaak dat ik te weinig tijd tijd heb genomen om iets af te maken.’

Welke technologische ontwikkeling baart u zorgen?

‘De enorme en groeiende afhankelijkheid van IT-systemen is niet duurzaam: ze vragen te veel energie en schaarse materialen. Niet alles wat kan, is nodig. Wat zijn de prioriteiten?’

Zijn de dijken hoog genoeg?

‘Voorlopig zeker. We hebben daar destijds goed naar gekeken met de Deltacommissie. De staat van de dijken moet uiteraard telkens worden gecontroleerd. Zeespiegelstijging plus verhoogde rivierafvoer en het langzame “verzinken” van Nederland vragen natuurlijk aanpassingen gerekend over vele decennia. Maar zelfs bij een uiteindelijke stijging van zeg zes meter is er geen sprake van dat we dat niet geleidelijk aankunnen door geplande investeringen.’

Het eenzame genie is een zeldzaamheid

Bent u bang dat robots uw werk overnemen?

‘Nee. Robots al helemaal niet en ruimer genomen: AI-systemen kunnen helpen om bijvoorbeeld grote hoeveelheden data te doorzoeken, nieuwe verbanden te vinden en structuren te voorspellen. Dat kan een steun zijn voor de creativiteit, geen handicap.’

Wat is uw favoriete sociale medium?

‘Twitter/X. Ik ben het gaan gebruiken toen ik ruim tien jaar geleden een zesdelige documentaireserie op de NPO had, zodat ik per aflevering vragen kon beantwoorden. Het aantal onbeschaafde reacties valt zeer mee. Het medium biedt tal van posts over bijvoorbeeld wiskunde en archeo­logie plus samenvattingen van wetenschappelijke papers.’

Is innovatie de vrucht van geniale ingevingen of van bloed, zweet & tranen?

‘Het eenzame genie is een zeldzaamheid. In mijn essay Kruiden, kokkels en kippen voor de Maand van de Geschiedenis, deze maand, beschrijf ik innovatie en wetenschap als combinatie van nieuwsgierigheid, toeval, samenwerking en dapper doorzetten. En foute hypotheses, zoals het geval van de medicus Christiaan Eijkman die er wel de Nobelprijs mee won.’


Portret: Annabel Oosteweeghel

 

Kruiden, kokkels en kippen
Louise O. Fresco | Blz. 64 | € 4,85