De ingenieur die de wegwerpvape heeft bedacht, heeft de forse winstmarge vast correct doorgekend, maar had moeten bedenken dat winstoptimalisatie niet tot een optimale oplossing voor de wereld leidt, stelt columnist Rolf Hut.
Ik vermoed dat niet veel mensen ‘lekker gaan vapen’ als goed voornemen hebben voor 2024. Maar mocht je naast je gezondheid nog een reden nodig hebben om niet te willen gaan vapen, dan heb ik die voor je.
Eind november organiseren we traditiegetrouw in Delft ‘Rolfs Surprise Lab’, waarbij we vanuit de TU Delft een weekend lang kinderen helpen om een technische twist te geven aan hun Sinterklaassurprise. Een enthousiaste ouder mailde me voor het evenement al: kindlief wil graag rook uit de surprise laten komen.
Sintsurprises op school moeten natuurlijk veilig zijn. Na wat brainstormen komt in me op dat uit e-sigaretten (vapes) relatief koude rook komt na een druk op de knop. Er zijn tegenwoordig wegwerpvapes waarin geen nicotine zit, dus die zijn misschien net oké om in een klas te gebruiken.
Het gekke is, op een wegwerpvape zit geen knop: het is een perfect gladde cilinder met een mondstuk en verder niets. Als je aan het mondstuk zuigt komt er rook uit. Vieze, naar chemische aardbeien ruikende rook, maar verder is er niets te zien. Ik besluit er eentje open te maken om uit te zoeken hoe die rook wordt gemaakt. Na wat pielen weet ik de bodem eruit te liften en snap ik hoe het werkt. Er zit een schakelaartje in dat wanneer er lucht langs wordt getrokken een stroompje vanuit een batterij door een reservoir met glycerol stuurt.
Ik gebruik niet vaak zo veel uitroeptekens in deze column, maar wat een gênante oplossing
En wat voor batterij! In een wegwerpvape van drie euro zit een vijfhonderd milliampère-uur batterij op basis van lithiumionpolymeer (lipo)! Daar betaal ik normaal zes euro per stuk voor. Lipo-batterijen bevatten het zeldzame lithium, dat met veel moeite uit de aarde is gehaald.
We doen zoveel moeite om lithium uit de aarde te halen omdat lipo-batterijen, en hier komt het, oplaadbaar zijn! Er zitten oplaadbare batterijen in wegwerpvapes die je maar één keer kunt gebruiken. We gooien massaal oplaadbare batterijen op de afvalstapel! Vol met zeldzame metalen die we kunnen gebruiken in de energietransitie!
Ik gebruik niet vaak zo veel uitroeptekens in deze column, maar wat een gênante oplossing. De ontwerpende ingenieur die deze wegwerpvape heeft bedacht, heeft vast correct doorgerekend dat massaproductie van lipo-batterijen, die je maar één keer gebruikt, meer winst oplevert dan die dingen oplaadbaar maken. Het zoveelste voorbeeld dat winstoptimalisatie niet tot een optimale oplossing voor de wereld leidt.
Dus voor wie het beste met de eigen longen en met de hele wereld voor heeft: niet gaan vapen.
Tekst: Rolf Hut, universitair hoofddocent aan de TU Delft, maker, spreker en schrijver
Beeld: Depositphotos
PS: Tevens ben ik van mening dat elektrische fietsen als brommers moeten worden gezien.
Nieuwsbrief
Vond je dit een interessant artikel, abonneer je dan gratis op onze wekelijkse nieuwsbrief.